Antiviral Çağında Gebelikte Sitomegalovirüs Tarama Politikaları

Vertikal bulaşma oranı, gebelik boyunca maternal primer enfeksiyondan sonra %30-40'tır. Semptomatik hastalıkla doğan bebeklerin %40-60'ında sitomegalovirüs hastalığının uzun vadeli sekelleri olacaktır. Doğum öncesi sitomegalovirüs taraması yalnızca birkaç ülkede yapılmakta ve Birleşik Krallık'ta önerilmemektedir. Gebelikte sitomegalovirüs taraması ve tedavisine ilişkin küresel ve Birleşik Krallık politikalarının antiviral ilaçların vertikal bulaşma riskini azaltabileceğini gösteren yakın tarihli bir randomize klinik çalışma bağlamında gözden geçirilmesi önerilmektedir.

Bu dönüm noktası verileri HIV gibi diğer enfeksiyonların vertikal bulaşmasını önleme örneklerini takiben, doğmamış bebeğin yasal sağlık hakkını korumak için gebelikte tarama ve sitomegalovirüs tedavisi için bilimsel bir temel sağlar. Antiviraller günümüzde gebelikte çoğunlukla doğmamış çocuğu korumaktan ziyade anne için kullanılmaktadır. Klinik etkililiği ve güvenliliği açıklığa kavuşturmak için hem anne hem de yenidoğan sonuçlarının düzgün bir şekilde kaydedilmesi zorunludur. Gebelikte sitomegalovirüse özgü antiviral tedaviye erişimin genişletilmesinin önündeki engeller arasında üzerinde çalışılan valasiklovir dozunun yüksek olması (normal dozun neredeyse üç katı) ve gansiklovirin gebelikte kullanım endikasyonu olmaması yer almaktadır.

Londra'nın merkezindeki üçüncü basamak bir hastanede 12 ay tedavi edilen iki olgu gebelik sırasında primer sitomegalovirüs enfeksiyonunun olası gizli yükünü vurgulamaktadır. Gerçekten de doğum öncesi kontrol edilen kadınların %50'sinin sitomegalovirüs seronegatif olduğu ve bunların %1-4'ünün gebelikte primer sitomegalovirüs enfeksiyonu geliştireceği tahmin edilmektedir.

Olgulardan biri 7. gebelik haftasında miyalji ve ateş öyküsü ile başvuran bir kadındır. Yüksek alanin aminotransferaz göz önüne alınarak yapılan sitomegalovirüs taramasında primer sitomegalovirüs enfeksiyonu (IgM ve IgG pozitif) saptanmıştır. Günde 8 mg (dörde bölünmüş dozlar halinde) valasiklovir tedavisi başlanmıştır. Ancak 21. gebelik haftasında yapılan amniyosentezde sitomegalovirüs pozitif bulunmuştur. Hasta toplam 20 hafta antiviral tedaviye devam etmeyi seçmiştir. Başlangıçta 1 hafta boyunca baş ağrısı ve tam kan sayımında ortalama alyuvar hacminde artış gözlenmiştir ve bu durum tedavinin kesilmesiyle düzelmiştir. Hastada tedaviyi takip eden yıl içinde tümü antimikrobiyal tedavi gerektiren beş COVID-19 dışı alt solunum yolu enfeksiyonu ve hastane yatışı gerektiren ciddi mastit gelişmiştir. Üriner sitomegalovirüs PCR testinin pozitif olmasına ragmen bebekte yapılan MR beyin görüntülemesi normal olup antiviral tedavi gerekmemiştir. Bebeğin nörolojik gelişimi izlenmektedir. 19 aylık bebekte sitomegalovirüs hastalığı belirtisi saptanmamıştır.

İkinci olgu anormal fetal ultrason (asit, kardiyomegali, ekojenik bağırsak, her iki lateral ventrikül çevresinde ekojenik halo işareti ve küçük serebellum) ile yönlendirilmiştir. 21. gebelik haftasında amniyosentez sonrası sitomegalovirüs PCR testi pozitif olan hasta kapsamlı danışmanlık alarak gebeliği sürdürmek istemiştir. Maternal enfeksiyon ilk trimesterin erken döneminde meydana gelmesine rağmen hastanın 20. gebelik haftasındaki viral yükü 5600 IU/mL bulunmuştur. Endikasyon dışı antiviral tedavi olarak valgansiklovir (günde iki kez 900 mg) başlanmıştır. Maternal yan etki görülmemiştir. Bebek doğumun ardından evine gönderilmiştir. Odyoloji ve beyin görüntüleme sonuçları beklenmektedir.

Sitomegalovirüs aşısı için bir Faz 3 çalışma devam etmektedir. Bununla birlikte herhangi bir aşı adayının sitomegalovirüs seropozitif popülasyonda daha geniş çalışmalar olmadan ve bir dizi epidemiyolojik test elde etmeden onaylanması pek olası değildir.

Tarama, izlem ve tedavide birleşik ve eşitlikçi bir yaklaşım oluşturmak için acil bir halk sağlığı ihtiyacı söz konusudur. Gelecekteki uygulamalar için kanıt toplayabilmek için Antiretroviral Gebelik Kaydı benzeri bir yaklaşım gereklidir.