Çocuklukta Yapılan Allojenik Kan veya İlik Transplantasyon Sonrası Geç Mortalite Riski

Allojenik kan ya da kemik iliği transplantasyonu (KİT), çocuklukta malign ve malign olmayan hastalıklar için bir tedavi seçeneğidir. Bununla birlikte, son 30 yılda bu popülasyonda belli bir sebebe özgü geç mortalite eğilimleri hakkında çok az şey bilinmektedir.

Çocukluk döneminde yapılan allojenik KİT sonrası 2 yıl veya daha uzun süre yaşamış bireyler arasında geç spesifik ölüm ve geç mortalite oranlarının zaman içinde değişip değişmediğini araştıran yeni bir çalışma yapıldı. 1 Ocak 1974 ve 31 Aralık 2010 tarihleri arasında çocukluk döneminde yapılan allojenik KİT uygulamasından sonra 2 yıl veya daha uzun süre yaşayan bireylerin retrospektif kohort çalışması yapıldı. Çalışmadaki hastaların takibi 31 Aralık 2016 tarihinde sonlandırıldı. Hastalarda Allojenik BMT çocukluk döneminde gerçekleştirilmişti.

Araştırmacılar yaptıkları çalışmada tüm nedenlere bağlı, relapsla ilişkili olan ve relaps ile ilişkili olmayan mortaliteleri değerlendirdi. Yaşamsal durum ve ölüm nedenleri hakkındaki veriler; tıbbi kayıtlar, Ulusal Ölüm Endeksi Artı Programı ve Accurint veri tabanları kullanılarak toplandı.

Son 30 Yılda Mortalite Azaldı

Çocukluk döneminde yapılan allojenik KİT sonrası 2 yıl veya daha uzun süre yaşayan 559’u kadın ve 829’u erkek 1388 bireyde, ortalama transplantasyon yaşı 14,6’ydı (dağılım, 0-21 yıl). Bu kohortta, toplam 295 ölüm vardı ve KİT'ten 20 yıl sonra genel olarak hastalarda % 79,3'lük bir sağ kalım oranı olduğu tespit edildi. Bu hastalarda en önde gelen ölüm nedenleri; enfeksiyon ve/veya kronik graft versus host hastalığı (244'ün 121’i [% 49,6]), primer hastalık (244'ün 60’ı [%24,6]) ve sonraki malign neoplazmlardı (244'ün 45'i [% 18,4]). Genel olarak bu hasta grubu, genel nüfusla karşılaştırıldığında 14,4 kat artmış ölüm riskine sahipti. Hasta grubunda gözlemlenen ölüm sayısı 292 idi. Rölatif mortalite, KİT'ten 25 yıl ve sonrasında yüksek olarak kaldı (standardize mortalite oranı, 2,9). Herhangi bir nedenden ötürü ölüm için mutlak artmış risk, 1000 kişi-yılda 12,0'dı. Relaps ile ilişkili olmayan mortalitenin kümülatif insidansı, takip boyunca relaps ile ilişkili mortaliteyi aştı. 10 yıllık kümülatif mortalite insidansı zamanla azaldı (1990'dan önce %18,9; 1990-1999 %12,8; 2000-2010 %10,9). Bu düşüş, demografik ve klinik faktörler için düzeltme yapıldıktan sonra istatistiksel olarak anlamlı kaldı (Referans grubu: 1990; 1990-1999 risk oranı: 0,64, 2000-2010: risk oranı 0,49).

Araştırmacılar allojenik KİT geçiren çocuklar arasında geç mortalitenin son otuz yılda azaldığını belirttiler. Bu hastaların genel popülasyona göre transplantasyondan 25 yıl veya daha fazla bir süre sonra bile ölüm riskini sürdüğünü ve yaşam boyu izlem gerektirdiğini aktardılar.