
Günlük ortamda bulunan, 2,5 mikrometreden daha küçük olan ince partikül maddelerin (PM2,5) yarattığı hava kirliliğine maruz kalmak, erken ölüm için büyük bir risk oluşturmaktadır. Yapılan çalışmalar ile, hava kirliliğinin ölüm veya hastalık oranları açısından etkileri ortaya konmaktadır.
Yapılan yeni bir çalışmada PM2,5'in yaşam beklentisi üzerindeki küresel etkisini sistematik olarak ölçmek amaçlanmıştır. Araştırmacılar, Küresel Hastalık Yükü projesi ve aktüeryal standart yaşam tablosu yöntemlerinden elde edilen verileri kullanarak, 185 ülke için PM2,5 ortamının yaşam beklentisindeki küresel ve ulusal azalmaları hesaplamışlardır.
2016 yılında PM2,5 riski, dünya çapında ortalama yaşam beklentisini ∼1 yıl azaltmıştır. Asya ve Afrika gibi hava kirliliğinin yoğun olduğu bölgelerde ise bu azalma 1,2 ila 1,9 yıl arasındadır. Amerika Birleşik Devletleri ve Avustralya gibi nispeten temiz havaya sahip olan yüksek gelirli ülkelerde bile PM2,5 kirliliği, bu ülkelerin vatandaşlarının hayatlarında birkaç aya mal olmaktadır.
Araştırmacılar, Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) önerdiği gibi, ortam PM2,5 seviyelerini metreküp hava başına 10 mikrograma sınırlayan ülkelerin elde ettiği potansiyel faydayı hesaplamışlardır. Kanada dahil olmak üzere birçok yüksek gelirli ülke bu standarda uymaktadır. Ancak tipik olarak, gelişmekte olan ülkeler çok daha yüksek kirlilik seviyelerine sahiptir.
Araştırmacılar, tüm ülkelerde Dünya Sağlık Örgütü Hava Kalitesi Kılavuzu'na uyulduğunda, nüfusun yaşam beklentisinin ortalama 0,6 yıl artabileceğini hesaplamışlardır. Ancak PM2,5 hava kirliliğini azaltmanın, kirliliğin sonucu olarak ortaya çıkan yaşam beklentisi azalmasını tamamen geri getirmediğini, çünkü her metreküpte 10 mikrogramın altında hala önemli sağlık riskleri olduğunu belirtmişlerdir.
WHO Standartları ile Daha Uzun Yaşam
Yapılan analizlere göre WHO standardının karşılanması durumunda Mısırlılar ortalama 1,3 yıllık bir yaşam süresi kazancı sağlayabilecekken, Çin’de yaşam beklentisi ortalama 0,76 yıl (dokuz aydan biraz daha uzun bir süre) artabilecektir. Dünyanın havası en kirli ülkeleri arasında yer alan Hindistan için, WHO standartlarında havayı temizlemenin, 60 yaşındaki bir kişiye, yüzde 20 daha iyi bir şans sağlayacağı belirtilmiştir.
Araştırmacılar ayrıca, hava kirliliği, sigara veya kanser gibi farklı risk faktörlerinin bölgeye göre ortalama yaşam süresini nasıl kısalttığını da karşılaştırmış ve Güney Asya’da PM2,5 hava kirliliğinin, mortalite üzerinde tüm kanserlerden daha fazla etkisi olduğunu görmüşlerdir.
Çalışma sonucunda, hava kalitesinin iyileştirilmesinin; su sanitasyonunun iyileştirilmesi veya meme ve akciğer kanseri ile mücadele gibi diğer bazı sağlık önceliklerinden daha büyük bir ölçekte yaşam süresini arttırabildiği gösterilmiştir
J.S. Apte et al. Ambient PM2.5 reduces global and regional life expectancy. Environmental Science & Technology Letters. Published online August 22, 2018.
+ Tüm Referansları Göster