
Giriş ve amaç
Her yıl dünya çapında 604.000'den fazla kadına serviks kanseri tanısı konmakta ve yaklaşık 342.000 kadın bu nedenle ölmektedir. Yüksek riskli HPV ile kronik enfeksiyon, olguların %99'undan fazlasında rol oynayan serviks kanseri nedenidir. HPV aşısı, tarama ve tedavi ile serviks kanseri neredeyse tamamen önlenebilir.
İnsan papilloma virüsü (HPV) için moleküler testler serviks kanseri taraması için artık yaygın olarak kabul edilen bir yaklaşımdır. Primer HPV taramasının uygulamaya geçirilmesindeki en büyük zorluk geçici HPV enfeksiyonu olan kadınlara yaklaşımdır. Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) yürütülen geniş kapsamlı serviks kanseri taraması çalışmalarında 25 yaş ve üzerindeki kadınların yaklaşık %14'ü HPV pozitif bulunmuştur. Hangi HPV pozitif kadınların yüksek dereceli serviks kanseri öncülleri veya kanser açısından risk altında olduğunu ve kolposkopiye yönlendirilmesi gerektiğini belirlemek için etkili triyaj yöntemlerine ihtiyaç vardır.
HPV16/18 genotipleme, yüksek dereceli öncüllerin ve bu genotiplerle ilişkili invaziv kanserlerin yüksek riskinden dolayı triyaj için kullanılır. Yalnızca HPV16/18 genotipleme ile triyajın duyarlılığı, yüksek dereceli servikal kanser öncüllerinin yalnızca yaklaşık %50'sinin bu genotiplerle ilişkili olması nedeniyle sınırlıdır.
Eşzamanlı olarak hem hücre döngüsü düzenleyici protein p16 hem de proliferasyonla ilişkili Ki-67 protein ekspresyonunu gösteren servikal hücrelerin varlığının tespit edilmesi (p16/Ki-67 dual boyama; DS), anormal sitoloji veya pozitif HPV tarama testi sonuçları için bir triyaj testi olarak kullanıldığında birçok çalışmada özgünlük ve yüksek duyarlılık göstermiştir.
Bu makalede ABD'de geniş bir primer HPV tarama popülasyonunda HPV pozitif kadınların triyajında DS testinin klinik performansı için yürütülmüş olan IMPACT (Primer Tarama ve Kolposkopi Triyajının İyileştirilmesi) çalışmasının sonuçları sunulmaktadır.
Yöntem
Prospektif gözlemsel tarama çalışmasına, ABD'de 32 merkezden 25 ila 65 yaşları arasındaki 35263 kadın alınmıştır. Anormal sitoloji ve/veya pozitif bir HPV test sonucu ya da tatminkar olmayan sitoloji ve HPV negatif test sonucuna sahip kadınlara çalışma başlangıcından 12 hafta sonra kolposkopi ve biyopsi/endoservikal küretaj uygulanmıştır. Başlangıçta servikal intraepiteliyal neoplazi derece 2 veya üzeri (≥CIN2) olmayan kadınlara 1 yıl sonra test tekrarlanmıştır. Bu analize geçerli DS sonuçları olan 4927 HPV pozitif kadın dahil edilmiştir.
Bulgular
Başlangıçta ≥CIN2 ve ≥CIN3 için DS duyarlılığı HPV16/18 pozitif kadınlarda sırasıyla %91.2 ve %91.9 ve diğer 12 genotipli kadınlarda %83,0 ve %86,0 bulunmuştur. HPV pozitif kadınların triyajında tek başına DS kullanılması, diğer 12 genotipin sitoloji triyajı ve HPV16/18 genotiplemesinden önemli ölçüde daha yüksek duyarlılık ve özgünlük; tek başına sitoloji kullanmaktan önemli ölçüde daha yüksek duyarlılık göstermiştir.
≥CIN2 riski, HPV pozitif, DS negatif kadınlarda (%3.6), HPV16/18 genotiplemesi ve diğer 12 genotip için sitoloji yapıldığında (%7,4) veya tek başına sitoloji (%7,5) ile saptanan triyaj negatif kadınlara kıyasla önemli ölçüde daha düşüktür. DS, sitolojiye dayalı stratejilerden daha iyi risk sınıflandırmasını sağlamış ve HPV genotipinden bağımsız olarak hem başlangıçta hem de 1 yıllık izlemde kanser taramasında yüksek güvence sağlamıştır.
DS negatif test sonuçları olan HPV pozitif kadınlar, tek başına veya HPV16/18 genotiplemesi ile birlikte sitolojiye göre çok düşük kümülatif 1 yıllık hastalık riski göstermiştir.
HPV pozitif sonuçların tek başına DS ile sınıflandırılması, sitoloji ile HPV16/18 genotiplemesine göre önemli ölçüde daha az kadını kolposkopiye yönlendirirmiştir.
Sonuç
HPV16/18 genotipleme ve diğer HPV genotiplerinin sitoloji ile triajı yöntemi ile karşılaştırıldığında, dual boyama sitoloji, derece 2/3 veya daha kötü servikal intraepiteliyal neoplazi riskinin tahmininde daha duyarlı bulunmuştur. Bulgular, dual boyama sitolojinin, tek başına veya kısmi HPV genotiplemesi ile birlikte kullanıldığında, HPV pozitif kadınların sınıflandırılmasında etkili olduğunu göstermektedir.
DS, HPV pozitif kadınların primer taramasında güvenli triyaja olanak sağlamaktadır.


Clinical validation of p16/Ki-67 dual-stained cytology triage of HPV-positive women: Results from the IMPACT trial, Cancer therapy and prevention 2021
https://doi.org/10.1002/ijc.33812