Kentlerde Yaşayan İnsanlarda Multipl Skleroz Riski Daha Fazla Mıdır?

İtalya'da yapılan yeni bir çalışma, hava kirliliğinin multipl skleroz (MS) gelişimi için bir risk faktörü olabileceğini göstermiştir. Avrupa Nöroloji Akademisi (EAN) Sanal Kongresi'nde sunulan araştırma, partikül madde (PM) olarak bilinen hava kirleticilerinin daha düşük seviyelerine sahip kırsal alanlarda yaşayan bireylerde MS için daha düşük bir risk tespit etmiş olup kentleşme ve yoksunluğa göre ayarlanan MS riskinin, daha kentleşmiş bölgelerde yaşayanlar arasında %29 daha yüksek olduğunu göstermiştir. Yapılan çalışma örneklemi, bölgedeki 900'den fazla MS hastasını içermiştir ve MS oranlarının son 50 yılda, 1974'te 100.000 kişi başına 16 vakadan bugün 100.000 kişi başına yaklaşık 170 vakaya göre 10 kat arttığı bulunmuştur. Bilim insanları büyük artışın kısmen MS hastaları için artan sağkalım ile açıklanabilirken, bu keskin artışın risk faktörlerine daha fazla maruz kalınmasıyla da açıklanabileceğini belirtmişlerdir. Yapılan bu analiz, kış aylarında, 547.000'den fazla insana ev sahipliği yapan Lombardiya'nın kuzeybatı İtalya bölgesindeki en yüksek kirletici konsantrasyonlarına sahip mevsim olduğu göz önüne alınarak gerçekleştirilmiştir. EAN Sanal Kongresi'nde elde edilen bulguları değerlendiren baş araştırmacı Profesör Roberto Bergamaschi, MS gibi bağışıklık hastalıklarının hem genetik hem de çevresel olarak birçok faktörle ilişkili olduğunun iyi bilindiğini ve D vitamini ve sigara gibi bazı çevresel faktörlerin, alışkanlıkların yoğun olarak incelendiğini ancak az sayıda çalışmanın hava kirleticilerine odaklanmış olduğunu ifade etmiştir. Bergamaschi, hava kirliliğinin MS gelişimindeki çeşitli mekanizmalarla etkileşime girdiğine ve bu çalışmanın sonuçlarının bu hipotezi güçlendirdiğine inandıklarını belirtmiştir.

Partikül maddelerin sağlık üzerindeki etkileri

Partikül madde (PM), havadaki katı parçacıkların ve damlacıkların bir karışımını tanımlamak için kullanılır ve iki kategoriye ayrılmaktadır. PM10, çapı 10 mikrometre veya daha küçük ve PM2.5, çapı 2,5 mikrometre veya daha küçük olan parçacıklar içermektedir. Hem PM10 hem de PM2.5 büyük kirleticilerdir ve kalp ve akciğer hastalığı, kanser ve solunum sorunları gibi çeşitli sağlık koşullarına bağlı olduğu bilinmektedir. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, her yıl çevre (dış) hava kirliliğine maruz kalınması nedeniyle 4,2 milyon ölüm meydana gelmektedir. Çalışma bölgesi içinde, kentleşme düzeylerine göre üç farklı alan karşılaştırılmış olup bunların iki alanı Avrupa Komisyonu hava kirliliği eşiğinin üzerinde bulunmuştur. Profesör Bergamaschi, daha yüksek riskli alanlarda, MS riskinin heterojen dağılımıyla ilgili muhtemelen birçok çevresel faktörü incelemek için spesifik analitik çalışmalar yürüttüklerini sözlerine eklemiştir. Dünya çapında MS ile yaşayan insan sayısı artmaktadır ve Avrupa çapında 700.000'den fazla hasta bulunmaktadır. Hastaların büyük çoğunluğu (%85), merkezi sinir sisteminin öngörülemeyen, kendi kendini sınırlayan atakları ile karakterize, tekrarlayan remitting MS ile başvurmakta olup MS herhangi bir yaşta teşhis edilebilirken, sıklıkla 20 - 40 yaşları arasında ve kadınlarda daha sık görülmektedir. Araştırmacılar semptomların şiddetinde günlük olarak değişiklik olduğunu ve yorgunluk, yürüme zorluğu, uyuşma, ağrı ve kas spazmlarını içerebileceğini belirtmişlerdir.