Laboratuvarda Yetiştirilen Küçük İnsan Beyni Göz Benzeri Işığı `gören` Yapılara Sahip

Bir kapta büyütülen insan beyninin küçük damlacıkları, beyin dokusunun geri kalanına sinyaller göndererek ışığa tepki veren ilkel gözler oluşturmaya ikna edildi.

Göz benzeri yapı çiftleri, normalde bir görüntüye odaklanan yuvarlak bir mercek ve gözün arkasındaki ışığı algılayan doku parçası olan retina da dahil olmak üzere gerçek gözlerdekine benzer dokular oluşturur. Almanya'daki Düsseldorf Heinrich Heine Üniversitesi'nden Jay Gopalakrishnan, bir bakıma beyin dokusunun ışığı ‘gördüğünü’ söylüyor.

Gopalakrishnan, bu gelişmenin ekibinin göz hastalığının kalıtsal nedenlerini anlamasına yardımcı olduğunu ve gelecekte kör insanlar için yapay retina üretebilmelerine izin verebileceğini söylüyor.

Son birkaç yılda, kök hücrelerini - embriyolarda bulunanlara benzer çok yönlü hücreler - üç milimetre kadar küresel beyin dokusu kütlesi (beyin organoidleri) üretmeye teşvik etmek mümkün hale geldi.

Şimdi ekip, normalde insan embriyoları yaklaşık beş haftalıkken başlayan göz oluşumunun erken bir aşaması olan optik kaplar oluşturmak için beyin organoidleri elde etmeyi başardı. Araştırmacılar bunu embriyonel gelişmenin 20. gününde sürece katılan A vitamini türevi retinoik asidi ekleyerek yaptılar.

Her biri 0,2 milimetre genişliğindeki bu iki yapı ekibin bu şekilde üzerinde çalıştığı 314 beyin organoidinin yaklaşık yüzde 65'inde oluştu. İlkel bir lens ve retinanın yanı sıra, kornea ve beyin dokusunun geri kalanına doğru büyüyen nöronlar bulunuyor.

Bu dokuların tam gelişmiş emsallerine ne kadar benzer işlev gördüğü açık değildir, ancak organoidler ışığa maruz kaldığında, elektrik sinyalleri sinirsel yollar boyunca ilerler ve bu da bir tür görsel bilginin iletildiğini düşündürür. 'Kök hücreler, ne üretmek istediklerini hatırlayacak kadar akıllıdır.' diyor Gopalakrishnan.

Ekibin bir sonraki adımı, organoidleri daha uzun süre canlı tutmaya çalışmak olacak, çünkü muhtemelen kan ile beslenmediklerinden yaklaşık 80 gün sonra parçalanmaya başlıyorlar.