Mikrobiyomun Sağlığımız Üzerindeki Etkileri

Vücudumuz neredeyse insan hücreleri kadar mikrobiyal hücre içermektedir. Bu organizma topluluğuna mikrobiyom adı verilir ve sağlığımızın her alanında ne kadar büyük bir rol oynadıklarını giderek daha fazla öğrenmekteyiz. Yapılan araştırmalar, çeşitli bir mikrobiyoma sahip olmanın özellikle bağırsak bakterilerinizin yalnızca sindirim sağlığınız için değil, diğer birçok organ sistemi ve hatta beyniniz için de faydaları olduğunu göstermiştir. Bu araştırmaların bulguları, mikrobiyomu hedef alan tedavilerin zihinsel sağlığımızı iyileştirebileceği fikrine yol açmıştır.

Araştırmacılar bakteriler, virüsler ve mantarları normalde düşmanımız olarak düşündüğümüzü, ancak hepsinin kötü olmadığını ve vücudumuzun onlarla dolu olduğunun ve onlar olmadan yaşayamayacağının ortaya çıktığını belirtmişlerdir. Ama bunlar tam olarak nedir ve bizim için ne yaparlar?

Doğduğumuz andan itibaren trilyonlarca simbiyotik bakteri ve diğer mikroplardan oluşan bir iç ekosistem edinir ve onları besleriz. Aslında vücudumuzda kabaca insan hücreleri kadar çok sayıda mikrobiyal hücre bulunmaktadır. Bu gelişen mikrobiyal dünyaya bizim mikrobiyomumuz denir. Bazı mikroplar bizi hasta edebilirken, hayatta kalmak için de mikrobiyomumuza ihtiyacımız vardır. Araştırmacılar bir araya geldiklerinde, her birinin kalbimiz, ciğerlerimiz veya beynimiz kadar önemli olduğunu ifade etmişlerdir. Cildimizin her yerinde ve vücudumuzun her deliğinde yaşayan mikroplarımız vardır. Ancak mikrobiyomun çoğu bağırsağımızda bulunmakla birlikte bağırsak mikroplarımız sindirim için gereklidir. Ayrıca hormonları düzenlemeye yardımcı olurlar ve bağışıklık sistemimizi güçlendirebilirler.

Bağırsaklarımızda daha geniş bir bakteri yelpazesine sahip olmanın kolay yolu

Mikrobiyomumuz, bazıları sağlığımız üzerinde faydalı etkileri olan ve bazıları zararlı olan çok çeşitli mikroplar içermektedir. Yapılan çalışmalar kalp hastalığı, obezite, diyabet, artrit ve hatta depresyon gibi en büyük sağlık tehditlerinden bazılarına karşı koruma sağlayan sağlıklı bir mikrop koleksiyonunun, refahımız için hayati önem taşıdığını göstermiştir. Öte yandan, sağlıksız bir mikrobiyoma sahip olmak, birçok yaygın hastalık için katkıda bulunan bir faktör olabilmektedir. Araştırmacılar modern yaşam tarzlarımızın, batı diyetlerimizin ve aşırı antibiyotik kullanımımızın hepsinin iç ekolojimiz üzerinde zararlı bir etkiye sahip olabileceğini belirtmişlerdir. Peki sağlıklı bir mikrobiyomu nasıl geliştirirsiniz?

Görünüşe göre mikrobiyal popülasyonunuz ne kadar çeşitli olursa o kadar iyi olmakla birlikte çeşitliliğinizi artırmanın en iyi yolu, çok çeşitli bitki bazlı yiyecekler yemektir. Araştırmalar, her hafta diyetlerinde en az 30 bitki bazlı element bulunan kişilerin bağırsaklarında daha geniş bir bakteri yelpazesine sahip olduğunu ve bunun daha iyi kilo yönetimi, daha iyi kalp sağlığı ve daha iyi zihinsel sağlık ile bağlantılı olduğunu göstermiştir. Araştırmacılar rakamlarınızı artırmanın kolay bir yolunun, kahvaltımıza bir çay kaşığı karışık tohum eklemek olduğunu yani her tohum türünün, elementlerden biri olarak sayıldığını ifade etmişlerdir. Ayrıca tam tahılları, kuruyemişleri ve baklagilleri de diyetimize eklemek için iyi şeyler olduğunu belirtmişlerdir.

Araştırmalar, gönüllü insanlara dört farklı bakteri içeren probiyotik yoğurt verildiğinde, bunun beyindeki duygu merkezlerindeki aktiviteyi ve bağlantıyı etkileyerek daha sağlıklı duygu işleme ile bağlantılı değişiklikler ürettiğini göstermiştir. Yapılan başka bir çalışmada, belirli bakteriler verilen hamile kadınların, kontrol grubuna kıyasla depresyon ve anksiyete testlerinde daha düşük puanlara sahip olduğunun bulduğu bildirilmiştir. Araştırmacılar bunun gibi araştırmaların, psikobiyotik olarak adlandırılan, bağırsak bakterilerimizi değiştiren tedavilerle akıl hastalığının tedavi edilebileceği fikrine yol açtığını belirtmişlerdir.