MS’te Retina Katmanının Atrofisi Hastalık İlerlemesiyle Artıyor

Optik koherens tomografide (OKT) gözlenen peri-papiller retina sinir lifi tabakasının (pRNFL) ve ganglion hücresi + iç pleksiform tabakanın (GCIP) atrofisinin, multipl sklerozda (MS) yaygın olarak görülen optik nöritin olmadığı durumlarda bile hızlandığı bilinmektedir.

Retinanın iç ve dış nükleer tabakasının kalınlığındaki değişiklikler de MS'de tanımlanmıştır. Bununla birlikte, bu değişikliklerin yorumlanması klinisyenler için zor olabilir. Atrofi, postmortem gözlerin %40 kadarında tanımlanırken, iç nükleer tabakanın kalınlığının artması, MS'teki enflamatuar hastalık aktivitesiyle ters olarak ilişkilendirilmiştir.

Farklılıklar muhtemelen MS hastalığı seyrinin çeşitli aşamalarında retinal patolojinin sonucudur. Ancak, çok sayıda progresif MS gözü içeren MS alt tipleri arasındaki retina ölçümlerini karşılaştıran OKT çalışmasına rağmen, daha iyi bir anlayışa ihtiyaç vardır.

Amerika Multipl Skleroz Tedavisi ve Araştırma Komitesi (ACTRIMS) Forum 2019'da IMSVISUAL Sempozyumunda sunulan yeni bir çalışmada, progresif MS’li kişilerde, retinanın iç ve dış nükleer katmanlarında, hastalığa sahip olmayanlara kıyasla hızlanmış atrofi gösterildi.

Araştırmacılar, yaş ve MS hastalığının ilerlemesine bağlı olarak retina kalınlığındaki dikey değişikliklere daha yakından bakmak için, 174 relapsing-remitting MS ve 186 progresif MS tanılı toplam 364 MS hastası ile 66 sağlıklı kontrol üzerinde OKT verilerini değerlendirdiler.

Sağlıklı kontrollerin yaş ortalaması 35,9 iken, relapsing-remitting MS (41,4 yıl), primer progresif MS (53,3) ve sekonder progresif MS (51,0) hastaları daha yaşlıydı. Çalışmadaki primer ve sekonder progresif MS hastalarındaki ortalama EDSS skorları ise sırasıyla 2,0 ve 5,5’ti.

Çalışma başlangıcında, 6 ay içerisinde akut optik nöritli hastalar, oküler cerrahi veya travma, diyabet, kontrolsüz hipertansiyon, glokom veya diğer oftalmolojik bozukluklar öyküsü olanlar dışlandı. Ortalama 3,6 yıllık bir takip süresinde, sonuçlar, retina sinir lifi tabakası (pRNFL) açısından MS'li hastalarda yaşla artmış atrofi oranlarının sağlıklı kontrollere kıyasla daha düşük olduğunu ve sağlıklı kontrollerde, yaşlılıkta GCIP atrofisi hızlanırken, MS'li kişilerde değişiklik olmadığını gösterdi.

Progresif MS’te Daha Hızlı Atrofi

Bununla birlikte, her iki ölçümdeki atrofi oranları, MS'te hastalık progresyonu ile bağımsız olarak ilişkiliydi. Relapsing-remitting MS'li hastalarla karşılaştırıldığında, progresif MS'li hastalarda, pRNFL'de ve GCIP'de atrofi artışları hızlıydı. Değişiklikler, non-optik nörit gözlerinde en düşük engellilik çeyreğinde incelendiğinde %60 daha hızlı pRNFL incelme oranına ve %53 daha hızlı GCIP seviyesine karşılık geliyordu. Benzer şekilde, MS'li olan ve olmayanlarda artmış yaşla iç ve dış nükleer tabakalarında daha hızlı atrofi oranları görüldü.

Yaştan bağımsız olarak, sağlıklı kontrollerle karşılaştırıldığında, progresif MS'li kişilerde iç nükleer tabaka ve dış nükleer tabakada anlamlı derecede daha fazla atrofi vardı. Bu değişiklikler, orta yaştaki sağlıklı kontrollere kıyasla progresif MS'te %38 daha hızlı iç nükleer tabaka atrofisi ve %80 daha hızlı dış nükleer tabaka atrofisine karşılık geliyordu. Artmış atrofi, sağlıklı kontrollere kıyasla relapsing-remitting MS bulunanlarda da görüldü.

MS'li olan veya olmayanlarda retinal atrofi oranları cinsiyete göre farklılık göstermedi. Hızlanmış iç ve dış nükleer tabaka atrofisinin sadece sağlıklı kontrollere kıyasla progresif MS hastalarında gözlendiği göz önüne alındığında, iç ve dış nükleer tabaka atrofisinin progresif MS'e özgü olduğu ve muhtemelen bu aşamada meydana gelen sinsi nörodejenerasyonu temsil ettiği düşünüldü.

Araştırmacılar, progresif MS’in, hızlanmış iç ve dış retina tabakası atrofisiyle, yaş ve klinik özelliklerden bağımsız olarak ilişkili olduğunu belirttiler. Bunun, progresif MS'teki klinik çalışmalarda ve klinik uygulamadaki hastaların izlenmesinde, retina atrofi ölçümlerinin potansiyel kullanımı için önemli etkileri olan yeni bir bulgu olduğunu aktardılar.