Multipl Skleroz Bilişsel Sorunların Altında Yatan Farklılıkları Anlamanın ve Tanımlamanın Anahtarı

Araştırmacılar, multipl skleroz (MS) hastaları arasında beş bilişsel fenotip belirlediklerini açıklamışlardır. Yapılan çalışmanın baş araştırmacısı, bu yıl MS Virtual 2020 olarak bilinen Multipl Sklerozda Tedavi ve Araştırma Ortak Avrupa Komitesi-Amerika Çoklu Skleroz Tedavi ve Araştırma Komitesi (ECTRIMS – ACTRIMS) 2020'deki bir konferans sırasında her fenotipe özgü klinik özellikleri ve MRI bulgularını tanımlamıştır. Araştırmacılara göre, MS hastalarının %40 ila %70'inde bilişsel bozukluk var olup, mevcut sonuçlar klinik değerlendirmede bilişsel değerlendirmenin önemini vurgulamaktadır. Milano'daki San Raffaele Hastanesi'nde bir nörolog ve doktora öğrencisi olan MD Ermelinda De Meo, bilişsel profillerin belirlenmesinin, iyileştirilmiş rehabilitasyon stratejilerini harekete geçirebileceğini ve hastalık aktivitesi değerlendirmesinin kanıtlarında yeni bir seviye getirebileceğini ifade etmiştir. Araştırmacılar fiziksel engelliliğin, bugüne kadar tedavi seçenekleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğunu ancak nörologların, minimal fiziksel engeli olan hastaların bilişsel bozukluklara sahip olabileceğini de göz önünde bulundurmaları gerektiğini vurgulamışlardır. Bilgi işlem hızı ve epizodik bellek, MS'li hastalarda en sık bozulan bilişsel işlevlerdir, ancak yürütücü işlev, sözel akıcılık ve görsel-uzamsal yetenekler de etkilenebilmektedir. Dr. De Meo, bilişsel işlev bozukluğunun nöroanatomik temelini tanımlamanın ve rehabilitasyon için etkili stratejiler geliştirmenin, bireysel düzeyde bilişsel kusurların daha net anlaşılmasını gerektirdiğini belirtmiştir. Dr. De Meo ve meslektaşları yaptıkları çalışmada, sekiz İtalyan merkezine başvuran her tür MS'li 1.212 hastayı analiz etmişler ve çalışmalarına yaş, cinsiyet ve eğitim açısından eşleştirilmiş 196 kontrol de dahil ettiklerini bildirmişlerdir. Yapılan çalışmada hastalar Genişletilmiş Sakatlık Durum Ölçeği (EDSS) ve Rao'nun Kısa Tekrarlanabilir Pil ve Stroop Testini içeren bir nöropsikolojik değerlendirme ile değerlendirilmiştir. Araştırmacılar ayrıca Yorgunluk Şiddeti Ölçeği (FSS) ve Montgomery Åsberg Depresyon Değerlendirme Ölçeği'ni (MADRS) uyguladıklarını belirtmişlerdir. Çalışmada MS'li 172 hastadan ve 50 sağlıklı kontrolden oluşan bir alt gruba 3-T MRI yapılmış olup, Dr. De Meo ve meslektaşları T2 hyperintense ve T1 hipointens lezyon hacimlerini incelemişlerdir. Bunlara ek olarak araştırmacılar, normal beyin hacmi, beyaz madde hacmi ve gri madde hacmini ölçtüklerini ve derin gri madde segmentasyonu gerçekleştirdiklerini bildirmişlerdir.

MS'te bilişsel işlev bozukluğuna yönelik hedeflenen tedaviler

Dr. De Meo, MRI yapılan MS hastalarının alt kümesinin, çalışmadaki MS hastalarının tam kohortundan önemli ölçüde farklı olmadığını belirtmiştir. MRI yapılan nispeten az sayıdaki denek nedeniyle, Dr. De Meo ve meslektaşları, iyi doğrulanmış, yüksek oranda tekrarlanabilir ve ölçüm hatasına daha az duyarlı olan basit MRI ölçümleri kullanmışlardır. Dr. De Meo, gelişmiş MRI tekniğinin bu fenotiplerin nöral temelleri hakkında ek bilgiler sağlayabileceğini bildiklerini, bununla birlikte, MRI sonuçlarının gelecekteki MRI çalışmalarını daha iyi ele almak için bir başlangıç ​​noktası olarak kabul edebildiklerini ifade etmiştir. Dr. De Meo ve meslektaşları tarafından yapılan bu çalışma; MS'deki bilişsel fenotiplerin, başlangıçta bilişin sağlam ya da bozuk olduğu düşünülen önceki araştırmaların devamı niteliğindedir. New York'taki Columbia Üniversitesi Tıp Merkezi'nden Victoria M. Leavitt, daha fazla araştırmanın MS'te bilişsel işlev bozukluğuna yönelik hedeflenen tedavilerin geliştirilmesini bilgilendirebileceğini ve bunun da araştırmacıları nihayetinde hassas bir tıp modeline yaklaştıracağını belirtmiş ve bilişsel bozukluğun herkese uyan tek bir sorun olmadığını kabul etmeleri gerektiğini sözlerine eklemiştir. Ayrıca Dr. Leavitt, eğer bir hafıza probleminin, dil sorunlarının bir aşağı akış sonucu olarak gelişirse, hipokampusu hedeflemenin etkili olmayabileceğini belirtmiş olup, hastaları bilişsel fenotip gruplarına ayırmanın, çeşitli bilişsel sorunların altında yatan sinir düzeyi farklılıklarını anlamak ve tanımlamak için anahtar olabileceğini ifade etmiştir.