Pediatrik Bronkoskopi: Son Gelişmeler ve Klinik Zorluklar

Çocuklarda tanısal esnek bronkoskopi ile ilgili ilk bildirimin 1978 yılında yayınlanmasından bu yana, akut ve kronik akciğer hastalığı olan çocuklarda bronkoskopi önemli bir araç haline gelmiştir. Son 40 yılda ekipmanlardaki gelişmeler bronkoskopinin yalnızca yabancı cisim ile sınırlı kalmayan bir tanı girişimi haline gelmesini sağlamıştır.

Bronkoskopi yalnızca klinikte değil astım ve kistik fibrozis başta olmak üzere birçok araştırma ortamında da kullanılmıştır. Yeni endikasyonlar ortaya çıkmaktadır ve tedaviye yanıt vermeyen kalıcı hırıltısı olan çocuklarda değerli olduğu gösterilmiştir. Fonksiyonel veya yapısal hava yolu patolojisinde yalnızca bronkoskopi değil, aynı zamanda bronkoalveolar lavaj sıra dışı enfeksiyon ve aspirasyonun tanısında yararlı olabilir. Son zamanlarda kronik akciğer hastalığı olan yenidoğanlarda girişim olarak yenidoğanda bronkoskopi deneyimi de yayınlanmıştır.

PubMed taraması ile 13 yaşından küçük çocukların tanı ve tedavisinde sert ve esnek bronkoskopi kullanımına ilişkin orijinal makaleler saptanmıştır. 2010 ile 2020 yılları arasında 194 makale bulunmuştur. BU makalelerin içerdiği konu alt başlıkları aşağıda özetlenmiştir.

Çocuklarda bronkoskopi her zaman duruma ve prosedür türüne göre uyarlanması gereken bir tür sedasyon veya anestezi altında gerçekleştirilir. Sedasyon veya anestezinin temel amacı ağrıyı ve hoş olmayan hisleri ve istenmeyen refleksleri önlemek, solunum ve dolaşım stabilitesini sağlayarak amneziyi önlemektir.

Bronkoskopinin klinik uygulamada birden fazla rolü vardır: hava yollarının anatomisi ve dinamikleri hakkında bilgi sağlar, örnek toplanmasına izin verir ve terapötik girişimler için kullanılabilir. Esnek bronkoskopi tanı amaçlı ve küçük prosedürler için yaygın olarak kullanılırken, sert bronkoskopi terapötik girişimlerin çoğu için ilk tercihtir; daha iyi bir çözünürlüğe sahiptir ve hava yollarının güvenliğini sağlar.

Bronkoalveoler lavaj (BAL) ile bronkoskopi, kronik öksürük, kalıcı şiddetli hırıltı, interstisyel infiltratlar, aspirasyon şüphesi, tüberküloz veya immün sistemi baskılanmış hastalarda bir izlem aracı olarak yaygın olarak kullanılmaktadır. BAL immün sistemi baskılanmış hastalarda mikrobiyolojik tanıda da önemli rol oynar.

Okul öncesi hırıltılı solunumda bronkoskopinin rolü, hava yollarının yapısal ve anatomik anormallikler açısından değerlendirilmesini içerir.

Pediatrik astım tanı ve tedavisinde bronkoskopi kullanımına ilişkin yayınlanmış veri azdır. Bronkoskopi şu anda herhangi bir astım tedavi protokolünde yer almamaktadır. Geçmişte bronkoskopi çoğunlukla astımı taklit eden durumları dışlamak için kullanılmıştır.

Son yıllarda yabancı cisim çıkarmada esnek bronkoskopi giderek daha fazla kullanılmaktadır. Yayınlanan kanıtlar, esnek bronkoskopların bir kaldırma aracı olarak başarıyla kullanılabileceğini doğrulamaktadır. Yapay bir hava yolu (laringeal maske veya endotrakeal tüp) yoluyla kullanılmalıdır. Sert bronkoskopun ulaşamayacağı distal hava yollarındaki bir yabancı cismin çıkarılması için, sert bir tüp ve esnek bir kamera kombinasyonu çok yararlıdır.

COVID-19 ağırlıklı olarak solunum damlacıkları yoluyla bulaşır, ancak aerosol bulaşı da olasıdır. Aerosol üreten prosedürler (AGP), COVID-19 bulaşı için en büyük riski oluşturmaktadır. Bu işlemler bronkoskopiyi de içerir. Bronkoskopi kullanımı, solunabilecek ve aynı zamanda yüzeylerin çevresel kirlenmesine neden olabilecek viral parçacıklar nedeniyle hastadan sağlık çalışanına bulaşma riski artışı ile ilişkilidir.

Uzman görüşü

● Hekimin birincil amacı zarar vermemektir. Girişimsel bronkoskopi için birçok yeni endikasyon ortaya çıkmıştır. Bunların çok azı bilimsel olarak değerlendirilmiştir. Ekip çalışması güvenlilik sorununu çözecek, sonuçları iyileştirecek ve araştırmayı teşvik edecektir.

● Pediatrik bronkoskopinin ana endikasyonu tanısal olmaya devam etmektedir. Bronkoskopi, okul öncesi çocuklarda hırıltılı solunum için artık daha sık endikedir, çünkü bu çocukların çoğu hava yollarında fonksiyonel veya yapısal bozukluğa sahip olabilir.

● Bronkoskopi ekipmanındaki gelişmeler, birçok farklı endoskopik işlemin gerçekleştirilmesine izin vererek ameliyat ihtiyacını azaltmaktadır.

● Çocuklara hava yolu stentlerinin yerleştirilmesi deneyimli bronkoskopistler için teknik olarak uygundur ve prosedüre bağlı morbidite ve mortalite düşüktür. Şu anda, biyolojik olarak parçalanabilen stentlerin kullanımına ilişkin sonuçlar çıkarmak için yeterli deneyim bulunmamaktadır ve bunların güvenlik ve etkinliklerinin hayvan çalışmaları ve klinik deneylerde doğrulanması gerekmektedir.