Sigara Kullanımı İdiyopatik Pulmoner Fibrozis Riskini Arttırıyor mu?

İdiyopatik pulmoner fibrozis (İPF) nedeni henüz bilinmeyen, akciğer parankiminde fibrozis ve enflamasyon ile karakterize kronik diffüz interstisyel akciğer hastalığıdır. IPF ilerleyici bir hastalıktır ve çoğunlukla ölümcüldür. En sık görülen kronik interstisyel akciğer hastalıklarındandır. İPF’nin etiyolojisinin bilinmemesine rağmen asbestozis ve hipersensivite pnömonisi gibi diğer interstisyel akciğer hastalıklarındakine benzer şekilde çevresel ajanların, hastalığın patogenezinde ana rolü oynayan enflamatuar süreci tetiklediği düşünülmektedir. Yapılan çalışmalarda metal tozları, mineral tozları, talaş, ultramikroskopik aspest lifleri maruziyetleri İPF ile ilişkili bulunmuştur. Bunun dışında evde ahşap yakma, atopi ve viral enfeksiyonların da etiyolojide potansiyel faktörler olduğu düşünülmektedir. Ayrıca ailesel İPF vakalarında genetik faktörlerin hastalığa neden olabilen ajanlara yanıtta etkili olabileceğini de göstermektedir.

Sigara kullanımının ise klinik olarak belirgin İPF’den çok daha hafif bir pulmoner fibrozis formu ile ilişkili olduğu gösterilmiştir. Bununla birlikte sigara kullanıcılarında bulunan diffüz pulmoner enflamasyonun diğer çevresel ajanlara artmış yanıta neden olduğu ve bu kişilerin İPF için daha fazla riske sahip oldukları görülmüştür.

Yapılan bir vaka-kontrol çalışmasında 86 vaka ve 172 kontrol olgusunda hiç sigara kullanmayanlara göre IPF için göreceli risk oranının (OR) 2,9 olduğu raporlanmıştır. İngiltere’de yapılan bir vaka-kontrol çalışmasında ise sigara kullanımı ve İPF gelişimi arasında istatistiksel olarak dikkat çekici bir ilişki olduğu gösterilmiştir.

Amerika’dan bir grup bilim insanı İPF’nin epidemiyolojik faktörlerini araştırmak için yaptıkları çok merkezli epidemiyolojik vaka-kontrol çalışmasında klinik ve histolojik olarak İPF Tanısı almış 248 hastayı ve 491 kontrol olgusunu incelediler. Araştırmacılar sigara kullanımı ile ilişkili İPF riskinin kapsamlı bir analizini raporladılar.

Hem vaka hem de kontrol olgularından sigara kullanımı, ev yaşantısındaki, mesleki ve çevresel maruziyetler dahil İPF için potansiyel risk faktörleri ile ilgili verileri toplamak için telefon görüşmeleri yaptılar. Tanıların teyit edilmesi için akciğer foksiyon testleri, toraks BT, röntgen ve akciğer biyopsisi sonuçları ilgili merkezlere gönderildi. Çalışmada sigara kullanımı ile İPF arasındaki muhtemel ilişki şartlı regresyon analizi ile incelendi.

Araştırmacılar ellerindeki verileri incelediklerinde kontrol olgularında sigara kullanım oranının %63 iken İPF hastalarında bu oranın %72 olduğunu gördüler. Sigara kullananlar arasında hem kontrol olguları hem de vaka grubunun büyük çoğunluğunun 20 paket yılı sigara kullanımı mevcuttu. Sigara kullanımı için OR 1,6 olarak hesaplandı. Eski sigara kullanıcılarında risk dikkat çekici düzeyde daha fazlaydı. Vaka grubunda ve kontrol grubunda sigara çeşidi dağılımı benzerdi. Hala sigara kullananların ortalama yaşı eski sigara kullanıcılarına göre daha düşüktü ve hala sigara kullananlar eski kullanıcılara göre daha uzun süre sigara maruziyetine sahiplerdi.

Sigara kullanım öyküsü (hem eski kullanıcılar hem de hala kullananlar dahil) artmış İPF gelişme riski ile ilişkili bulundu. Kümülatif sigara tüketimi ile risk arasında net bir maruziyet-yanıt paterni olmasa da, sigarayı en yeni bırakan kişilerde en yüksek riskin olduğu sigara bırakma zamanına bağlı bir eğri mevcuttu.