Uyku Yoksunluğu Alzheimer Hastalığı İçin Bir Risk Faktörü mü?

Beta-amiloid, beyin hücreleri arasındaki sıvıda bulunan bir metabolik atık üründür. Alzheimer hastalığında beta-amiloidler, nöronlar arasındaki iletişimi olumsuz yönde etkileyen amiloid plaklar oluşturacak şekilde kümelenir. Bu plaklar Alzheimer hastalığının karakteristik özelliğidir. Akut uyku yoksunluğunun farelerde beyin beta-amiloid seviyelerini yükselttiği bilinirken, insan beyninde beta-amiloid birikimi üzerindeki uyku yoksunluğunun etkisi hakkında daha az şey bilinmektedir.

Amerikalı araştırmacılar, akut uyku yoksunluğunun insan beynindeki β-amiloid (Aβ) klirensi üzerindeki etkilerini inceleyen bir çalışma yaptılar. Araştırmacılar, dinlenmiş bir gece uykusundan (bazal) ve uyku yoksunluğundan sonra (yaklaşık 31 saat boyunca uyanık olmak) test edilen 22 ila 72 yaşlarında, 20 sağlıklı kontrolde beyin Aβ yükünü (ABB) ölçmek için PET ve 18F-florbetaben kullandılar.

Uykusuzluk Beta-Amiloid Birikimini Artırıyor

Bir gece uykusuzluğun, başlangıç çizgisine göre, sağ hipokampus ve talamusta Aβ yükünde önemli bir artışa neden olduğunu gösterdiler. Talamus ve hipokampus dahil olmak üzere beyin bölgelerinde bir gece uykusuzluğun ardından, Alzheimer hastalığının erken evrelerinde hasara açık olan bölgelerdeki % 5'lik beta-amiloid artışlarını tespit ettiler. Bu artışlar, uyku yoksunluğundan sonra ruh hali kötüleşmesi ile ilişkiliydi, ancak Alzheimer hastalığı için genetik risk (APOE genotipi) ile ilişkili değildi. Ek olarak, bir dizi subkortikal bölge ve prekuneustaki başlangıç ABB'si, bildirilen gece uyku saatleriyle ters olarak ilişkiliydi. APOE genotiplemesi ayrıca subkortikal ABB ile de bağlantılıydı, bu da farklı Alzheimer hastalığı risk faktörlerinin yakın beyin bölgelerindeki ABB'yi bağımsız olarak etkileyebileceğini düşündürdü.

Araştırmacılar, örneklemin küçük olmasına rağmen, yaptıkları çalışmanın, insan beynindeki uykudan mahrumiyetin beta-amiloid yükü üzerindeki olumsuz etkisini gösterdiğini belirttiler. Daha büyük ve daha çeşitli bir popülasyona genellenebilirliği değerlendirmek için gelecek çalışmalara ihtiyaç olduğuna dikkat çektiler. Uyku bozuklukları ve Alzheimer riski arasındaki ilişkinin "çift yönlü olduğunun düşünülmesi gerektiğini, çünkü artmış beta-amiloidin de uyku bozukluklarına yol açabileceğini aktardılar.