
ABD Gazi İşleri (VA) sistemindeki 1,7 milyondan fazla hasta üzerinde yapılan çalışma, özellikle hastaneye kaldırılacak kadar hasta olan insanlar arasında COVID'in kalıcı etkileriyle ilgili endişeleri artırmaktadır.
Araştırmacılar, ilk enfeksiyonlarından aylar sonra, COVID'den kurtulanların, azalmış böbrek fonksiyonundan ileri böbrek yetmezliğine kadar çeşitli böbrek hasarı riski altında olduğunu bulmuşlardır.
Araştırmaya göre, hastalığı en ağır şekilde geçiren ve yoğun bakım ünitesine ihtiyaç duyan hastalar, uzun vadeli böbrek hasarı riski en yüksek olan kişilerdi. Benzer şekilde, COVID hastaneye yatışları sırasında akut böbrek hasarı geliştiren hastalar, hastanede kaldıkları süre boyunca belirgin böbrek problemi olmayan COVID hastalarına göre daha yüksek risklere sahip bulunmuştu.
Yale Tıp Okulu'nda doçent olan Wilson, "Benim dikkatimi en çok çeken şey, hastaneye kaldırıldıklarında akut böbrek hasarı olmayan hastalarda bile bu riskleri görmemizdir" diye belirtmiştir.
Wilson'a göre böbrek problemlerinin COVID ile ne derece ilişkili olduğu konusunda bazı sorular bulunmakta. Örneğin, böbrek fonksiyonlarının grip nedeniyle hastaneye yatırılan hastalarınkine kıyasla nasıl olacağı belirsiz durmaktadır.
Ancak çalışma, COVID’i evde geçiren hastaların bile böbrek problemleri riskinin arttığını bulmuştur.
Suçlu inflamasyon mu?
Wilson, bu konuyla ilgili en önemli sorunun "neden? olduğunu söyleyerek "Bu, devam eden bir bağışıklık sistemi uyarımı ve iltihabını mı yansıtıyor? Bunu anlamak için daha fazla araştırmaya gerek olacak." şeklinde eklemiştir.
Amerikan Nefroloji Derneği Dergisi'nde 1 Eylül'de yayınlanan bulgular, 1,7 milyondan fazla VA hastasının tıbbi kayıtlarına dayanmaktadır. Bunlardan 89.216'sına Mart 2020 ile Mart 2021 arasında COVID teşhisi konmuştur.
Çalışma, hastaların 30 günlük işareti takip eden aylarda çeşitli böbrek problemleri geliştirme riskini incelemiştir.
Genel olarak, COVID hastalarının, glomerüler filtrasyon hızında (GFR) önemli bir düşüş gösterme olasılığı daha yüksek bulunmuştur.
Çalışma, COVID hastalarının sadece %5'inden fazlasının GFR'sinde %30 veya daha fazla düşüş olduğunu göstermiştir ve genel VA hasta popülasyonu ile karşılaştırıldığında, riskleri %25 daha yüksek bulunmuştur.
Wilson'a göre yetişkinler doğal olarak her yıl böbrek fonksiyonlarının yaklaşık %1'ini kaybettiğinden, GFR'deki %30'luk bir düşüş, 30 yıllık böbrek fonksiyonunu kaybetmeye benzemektedir.
Çalışma ayrıca organların aniden işlevini yitirdiği akut böbrek hasarı riskini de incelemiştir. Bacaklarda şişlik, yorgunluk ve nefes almada zorluk gibi semptomlar meydana gelebilir, ancak bazen belirgin bir soruna neden olmaz.
COVID hastalarının akut böbrek hasarı geliştirme olasılığı ise, başlangıçtaki COVID şiddetine göre değişmekle birlikte, neredeyse iki kat daha fazla bulunmuştur.
Hasar devam edecek mi?
Hastaneye kaldırılanların akut böbrek hasarı geliştirme olasılığı, COVID olmayan hastalardan beş ila sekiz kat daha fazla; COVID nedeniyle evde hasta olan kişilerin, COVID olmayan gruba kıyasla riski ise %30 daha yüksek bulunmuştur.
Şimdi diğer bir soru ise, bazı hastalarda GFR düşüşünün düzelip düzelmeyeceğiyle ilgili.
Wilson, akut böbrek hasarına gelince, insanların bundan kalıcı bir zarar görmeden kurtulabileceğini söyleyerek GFR'deki bir düşüşün akut böbrek hasarı ile ilgiliyse, iyi bir şekilde toparlanabileceğini sözlerine eklemiştir.
Çalışmadaki bazı hastalarda ise son dönem böbrek yetmezliği gelişmiştir. Bu olasılıklar, yoğun bakım ünitesinde bulunan COVID hastaları arasında en yüksek bulunmuştur: Hastalığı, yılda 1000 hasta başına yaklaşık 21 vaka oranında geliştirmişlerdir ve risklerini diğer VA hastalarından 13 kat daha yüksek hale getirmişlerdir. Hastanede yatan ya da yatmayan diğer COVID hastaları arasında da daha küçük riskler görülmüştür.
İyi haber ise, birinci basamak ziyaretlerinde yapılan temel kan testleriyle böbrek fonksiyon bozukluğunun kolayca tespit edilebilmesidir. COVID sebebiyle daha ciddi şekilde hasta olan insanlar için bu tür bir kontrol fayda sağlayabilir.
Ziyad Al-Aly, MD, assistant professor, medicine, Washington University School of Medicine in St. Louis; F. Perry Wilson, MD, associate professor, medicine, Yale School of Medicine, New Haven, Conn.; Journal of the American Society of Nephrology, online, Sept. 1, 2021
+ Tüm Referansları Göster