Medikaynak Search
Üye Ol Üye Giriş
Medikaynak Menü

Science dergisinde açıklanan en son keşif, hem koruyucu bir bariyer hem de bağışıklık hücrelerinin beyni enfeksiyon ve inflamasyona karşı izlediği bir platform görevi gören bir bileşene aittir.

Yeni çalışma, Rochester Üniversitesi ve Kopenhag Üniversitesi Translasyonel Nörotıp Merkezi eş direktörü Maiken Nedergaard ve Kopenhag Üniversitesi’nde nöroanatomi profesörü olan Dr. Kjeld Møllgård'ın laboratuvarlarından geliyor. Nedergaard ve meslektaşları, insan beyninin temel mekaniğine ilişkin anlayışımızı değiştirdi ve beyindeki glia adı verilen hücrelerin beynin benzersiz temizlik süreci de dahil olmak üzere daha önce gözden kaçan birçok kritik işlevini ortaya çıkardı; sisteme glimfatik sistem adını vermişlerdi.

Nedergaard: "Beynin içindeki ve etrafındaki beyin omurilik sıvısının (BOS) akışının kontrolüne yardımcı olan yeni bir anatomik yapının keşfi, artık bu sıvının beyinden atıkların taşınması ve uzaklaştırılmasında oynadığı karmaşık rolün yanında bağışıklık savunmasını desteklediğini de gösteriyor." dedi.

Çalışma, beyni saran, dışarıya karşı bir bariyer oluşturan ve onu BOS içinde yıkanmış halde tutan zarlara odaklanıyor. Geleneksel olarak dura, araknoid ve pia adı verilen katmanlardan oluşan bu bariyer meningeal katman olarak adlandırılır.

ABD ve Danimarka merkezli araştırma ekibi tarafından keşfedilen yeni katman, subaraknoid alanı, araştırmacıların Subarachnoidal LYmphatic-like Membrane kısaltması olan SLYM olarak adlandırdığı yeni tanımlanan katmanla iki bölmeye ayırıyor. Makaledeki araştırmaların çoğu farelerde SLYM'nin işlevini açıklarken, aynı zamanda yetişkin insan beynindeki varlığını bildiriyor.

SLYM, akciğerler ve kalp dahil olmak üzere vücuttaki diğer organları kapladığı bilinen mezotel adı verilen bir zar türüdür. Mezotel tipik olarak organları çevreler, korur ve bağışıklık hücrelerini barındırır. Benzer bir zarın merkezi sinir sisteminde var olabileceği fikri, ilk olarak çalışmanın ilk yazarı olan Møllgård tarafından sorulan bir soruydu.

Yeni zar çok ince ve narindir; yalnızca bir veya birkaç hücre katından oluşur. Yine de SLYM sıkı bir bariyerdir ve yalnızca çok küçük moleküllerin geçişine izin verir. Bu son gözlem SLYM’nin, Alzheimer ve diğer nörolojik hastalıklarla ilişkili toksik proteinleri temizlerken taze BOS akışına izin veren, kontrollü bir BOS akışı ve değişimi gerektiren glimfatik sistemde oynadığı olası role işaret ediyor.

SLYM, beynin savunması için de önemli görünmektedir. Merkezi sinir sistemi kendi doğal bağışıklık hücre popülasyonunu korur ve zarın bütünlüğü dışardan bağışıklık hücrelerinin girmesini engeller. Ek olarak, SLYM'nin merkezi sinir sistemi bağışıklık hücreleri popülasyonunu barındırdığı ve bunların enfeksiyon belirtileri için geçen BOS'u taramasına izin verdiği görülmektedir.

SLYM keşfi ile beyin hastalıklarındaki rolünün daha fazla araştırılması için kapı açılmış oluyor. Araştırmacılar, inflamasyon ve yaşlanma sırasında daha fazla ve çeşitli bağışıklık hücre popülasyonunun zar üzerinde toplandığını belirtiyor. Travmatik beyin hasarı sırasında zar yırtıldığında, BOS akışında ortaya çıkan bozulma glimfatik sistemi bozarak merkezi sinir sistemi dışındaki bağışıklık hücrelerinin beyne girmesine izin veriyor.

Bu ve benzeri gözlemler multipl skleroz, merkezi sinir sistemi enfeksiyonları ve Alzheimer gibi değişik hastalıklarda SLYM işlevi bozukluğunun tetikleyici ya da kötüleştirici bir faktör olabileceğini ileri sürmektedir. Ayrıca beyine ilaç ya da gen tedavisi uygulamalarının SLYM işlevinden etkilenebileceğini ve yeni biyolojik tedavi geliştirmede dikkate alınması gerektiğini de düşündürmektedir.

Medikaynak Referanslar

University of Rochester Medical Center. "Newly discovered anatomy shields and monitors brain." ScienceDaily. ScienceDaily, 5 January 2023.

 

+ Tüm Referansları Göster
  1. Benzer İçerikler