Yorgun ve Depresif Hissetmenizin Nedeni Gluten Olabilir Mi?

Gluten, ciddi bir otoimmün durum olan ve insanların yaklaşık %1’inde görülen çölyak hastalığına neden olan bir proteindir. İnsanların %12'si ise ekmek ve makarna gibi glutence zengin gıdalar yedikten sonra şişkinlik, kramp, yorgunluk, depresyon ve diğer belirtilere sahip olduklarını belirtiyorlar. Ancak araştırmacılar bu "çölyaksız gluten duyarlılığının gerçekten olup olmadığına dair bir fikir birliğinde değiller.

Birkaç çalışmada, gluten olmayan inaktif bir madde yediklerinde bile bazı hastaların gluten duyarlılığı hissettiği gösterildi. Diğer bazı çalışmalar ise fruktanlar diye adlandırılan bazı karbonhidratların bağırsak semptomları için muhtemelen daha suçlu olduğunu gösteriyor.

Bununla birlikte gluten bağırsak rahatsızlıklarına neden olmasa bile, diğer sindirim sistemi dışı semptomları tetikleyebilir. Avustralya’daki bir grup araştırmacı glutenin gastrointestinal ve psikiyatrik etkilerini test ettiler. Bu sebeple gluten duyarlılığı olan 14 kişi üzerinde çalıştılar. Çalışmadaki katılımcılardan iki hafta arayla ayrı günlerde özel bir yoğurt yemeleri istendi. Günlerden birinde yoğurt gluten içeriyordu, diğer gün ise glutensizdi.

Gluten Depresyona Yol Açıyor

Başka bir çalışmada ise, katılımcılardan iki hafta arayla ayrı günlerde muffin kek yemesi istendi. Benzer şekilde günlerden birinde muffin gluten içeriyordu, diğer gün ise glutensizdi. Glutenli ve glütensiz ürünler aynı tada sahipti ve katılımcılar hangi gün glutenli ürünleri yediklerini bilmiyorlardı.

Gönüllüler, yediklerinden bağımsız olarak benzer şişkinlik ve kramplar bildirdiler. Bu da önceki çalışmalarda elde edilen bulguları destekler nitelikteydi. Semptomlar muhtemelen yeme korkusundan kaynaklanıyordu.

Ancak çalışmada elde edilen tek bulgu bu değildi. Katılımcılar glutenli yoğurdu yedikten sonra daha fazla yorgun hissettiklerini bildirdiler. Glutenli muffini yiyen katılımcılarda ise daha az pozitif duygular bildirildi. Bu etkilerin ölçülen boyutu küçüktü, ancak neden bazı insanların glutensiz yedikten sonra daha iyi hissettiklerini açıklayabilir nitelikteydi.

Araştırma ekibinin daha önce gluten duyarlılığı olan 22 katılımcı üzerinde yapmış oldukları çalışmada, glutenin depresyonla alakalı semptomlara yol açtığı gösterilmişti. Başka bir İtalyan çalışması da 59 kişi üzerinde aynı etkiyi göstermişti. Bu çalışmada elde edilen bulgular da bunu destekler niteliktedir. Araştırma ekibi şimdi bu bulguların neden oluştuğunu anlamaya çalışıyor.