Medikaynak Search
Üye Ol Üye Giriş
Medikaynak Menü

Beyin Tümörü Belirtileri, Tedavisi ve Evreleri

Beyinde herhangi bir anormal hücre büyümesi olarak tanımlanır. Lokal büyüyen, yakın dokuya invazyon yapmayan benign tümörler; lokal ve multifokal büyüyen ve yakın dokuya invazyon yapan malign tümörler olmak üzere ikiye ayrılırlar.

Meningiom, en sık görülen benign beyin tümörüdür. Tüm primer beyin ve merkezi sinir sistemi tümörlerinin 1/3’ünü oluşturur. Meningiomlar meninkslerden kaynaklanır. Genellikle küçük tümörlerdir ve semptomlara yol açmayarak otopside saptanır. Daha büyük olanları ise fokal nöbetler, bacaklarda progresif spastik zayıflık, idrar kaçırma, tümörün yerine bağlı olarak diğer motor, duyusal, nörolojik ve nöbet semptomlarına neden olur. Beyinde oluşan ve nöronlar veya glial hücrelerden kaynaklanan primer malign beyin tümörleri ile vücutta başka bir yerde meydana gelmiş olan kanserlerin metastazları sonucu ortaya çıkan sekonder malign beyin tümörleri olmak üzere iki tip malign beyin tümörü vardır. MSS metastazları ise yetişkinlerde en sık görülen beyin tümörleridir. Yaygın olarak akciğer kanseri, meme kanseri, melanom ve böbrek kanserlerinin beyin metastazları görülür.

 

Primer Beyin Tümörleri

Primer beyin tümörleri histoloji ve konumlarına dayanılarak sınıflandırılır. Temel ayrım nöronlardan ve glial hücrelerden kaynaklanan tümörler şeklindedir. Nöronlardan ortaya çıkan beyin tümörleri:

  • Santral nörositoma
  • Serebellar liponörositoma
  • Gangliositoma
  • Gliomlar

Gliomlar, glial hücrelerden kaynaklanan ve tipik olarak serebral korteksin frontal, temporal, parietal ve oksipital loblarında gelişen beyin ve MSS'nin primer malign tümörleridir. Genel olarak 4 tip gliom bulunmaktadır:

Astrositik tümörler: Astrositlerden kaynaklanır. En yaygın görülen gliom türüdür.GBM'ler bir astrositoma biçimidir.

Oligodendroglial tümörler: Oligodendrositlerden kaynaklanır. Astrositomalara göre daha az yaygın ve daha az agresiftir. Bu tümörleri kemoterapiye duyarsız hale getiren kromozom anormallikleri ile karakterize edilir. Beyne yayılarak ameliyatla çıkarmayı karmaşıklaştırabilir.

Ependimal tümörler: Ependimal hücrelerden kaynaklanır. Nispeten nadir MSS tümörleridir, çocuklarda yetişkinlere oranla daha yaygındır. Beyin içinde BOS'nın akışını bloke ederek önemli şişlikle sonuçlanabilir.

Karışık gliomlar

Astrositomlar

Astrositomlar en yaygın gliom türüdür. Farklı birçok gliom türleri arasında en yaygın olanlar, açık farkla tüm gliomların yaklaşık ¾’ünü oluşturan astrositomlardır. Gliomlar glial hücrelerden, en yaygın olarak astrositlerden kaynaklanır. Genellikle beyin dışına yayılmaz, uzak organ metastazı nadir görülür. Glioblastoma multiforme (GBM), Grad IV astrositomları açıklamak için kullanılan bir terimdir.

GBM

Grad IV astrositomdur. En malign gliom türüdür. Nadiren metastaz yapar. Genellikle yerel olarak büyüme gözlenir. Çevre dokulara yayılımı diffüz infiltrasyonla olur. Genellikle beynin kontralateral hemisferini kapsamak üzere beynin orta hattını geçerler. En yaygın olarak serebrumun frontal ve temporal lobları tutmasına ragmen MSS’nin herhangi bir bölümünü de tutabilir. Çıplak gözle incelenmesinde, GBM vasküler proliferasyon ve/veya nekroz nedeniyle alacalı (multiforme) görünümlü pek tanımlanamayan bir kitle olarak görünür.

Çeşitli karakteristik özellikler:

- Yüksek damarlılık: hücreler tümörün içinde yoğun biçimde sıkışmıştır.

- Atipi: anormal veya düzensiz hücre görünümü

- Anaplazi: hücreler normal yapısal ve fonksiyonel farklılaşmalarını kaybetmiştir ve bu da genellikle boyutta artış ve anormal şekilde büyük veya değişik şekillerdeki çekirdekle sonuçlanmıştır.

- Yüksek mitotik indeks: yüksek düzeyde hücre bölünmesi

GBM'ler spontan olarak meydana gelenler (primer GBM'ler) ve önceden var olan düşük dereceli astrositomlardan progresyon gösterenler (sekonder GBM'ler) olmak üzere iki ana kategoriye ayrılır.

GBM'lerin çoğunluğu (>%90) primer tümörlerdir. Sekonder GBM'ler daha az sıklıkta meydana gelir (<%10). Primer GBM'ler spontandır ve çok hızlı gelişir. Sekonder GBM'ler, düşük gradlı diffüz astrositom (WHO grad II) veya anaplastik astrositom (WHO grad III) gibi düşük gradlı astrositomların progresyonu sonucu gelişir. Genellikle daha genç hastalarda meydana gelirler ve tanıda ortalama yaş 45’tir. GBM insidansı yaklaşık 3–4/100,000 kişi-yıldır. Farklı coğrafi bölgelerde belirli dereceye kadar farklılık gösterir. Gelişmiş ülkelerde, gelişmekte olan ülkelere göre daha sık gözlenmektedir.

GBM’de prognozu belirleyen faktörler:

- Yaş: 50 yaşından genç hastalarda prognoz daha iyidir.

- Performans durumu (PS): İyi bir PS daha iyidir. Nispeten genç yaş ve iyi genel zindelik PS'yi etkiler ve optimum tedaviyi tolere edebilme olasılığını arttırarak daha iyi genel prognoza katkıda bulunur.

- Toplam veya toplama yakın tümör rezeksiyonu daha iyi prognozludur.

- İyi nörolojik fonksiyona sahip olan hastaların prognozu daha iyidir.

Belirtiler ve semptomlar: Kısa süreli hafif belirtiler veya semptomlar daha olumlu prognoza sahiptir.

O6-metilguanin metiltransferaz (MGMT) gen promoter metilasyonu: Metile MGMT olan hastaların prognozu tedaviden bağımsız olarak unmetile durumdaki hastalara kıyasla daha iyidir.

Tümör veya ödem nedeniyle bitişik beyin bölgelerine lokal basınç uygulayan tümörün kitle etkileri, lokal hasara yol açan kanamalar, büyüyen tümörün doğrudan infiltrasyonu nedeniyle normal MSS dokusunun yok olması ve intrakraniyal basınç artışı hastalığın belirti ve semptomlarının ana nedenleridir. Diğer semptomlar ise fokal veya genel olarak sınıflandırılabilir. Fokal belirtiler ve semptomlar beyin içinde tümörün yerini ve hemiparezi ve afazi gibi spesifik beyin fonksiyonları üzerindeki etkileri yansıtır. Genel belirtiler ve semptomlar yüksek intrakraniyal basıncın etkilerini yansıtır ve baş ağrısı, mide bulantısı, kusma ve inme olarak ortaya çıkabilir.

Beyin Tümörü Belirtileri

Beyin tümörlerinin belirtileri tip, boyut ve bulunduğu konuma göre farklılık gösterebilir. Genel semptomlar arasında:


·         Yoğun bir şekilde yaşanan baş ağrıları
·         Mide bulantısı veya kusma
·         Sara nöbeti / bayılma
·         Uyku problemi, yorgunluk ve uyuşukluk
·         Kolda veya bacakta karıncalanma veya uyuşma
·         Unutkanlık, hafıza kaybı
·         Konuşmada veya kişilikte oluşan dengesizlik
·         Yürüme ve denge problemleri
·         Görme bozuklukları


Baş ağrısı

Beyin tümörleri belirtilerinde en çok görülen semptom baş ağrısıdır. Tümör, kafatası içinde yer kaplar ve basınç yapar. Bu da baş ağrılarının artmasına, görme bozukluklarına veya çift görmeye neden olur.

Mide bulantısı ve kusma

Beyin tümörünün ilk evrelerinde mide bulantısı ve kusma gibi semptomlar görülebilir. Çünkü tümör, hormon dengesizliğine neden olabilmektedir.

Nöbetler

Beyin tümörleri, beyindeki sinir hücrelerine baskı yapar ve bu da nöbetlerin tetiklenmesine sebep olabilir. Bayılma nöbetleri daha çok beyin tümörünün ilk evrelerinde kendini gösterir ve hastalığın ilerlemesiyle birlikte artabilir.

Yorgunluk ve halsizlik

Bahsettiğimiz yorgunluk, ara sıra hissettiğiniz halsizliğin çok ötesinde. Çoğu zaman veya her zaman halsiz hissediyorsanız, sık sık gün ortasında uyuyorsanız, odak problemi yaşıyor, sinirli ve huysuzsanız doktorunuza görünmeniz gerekebilir.

Hafıza kaybı

Hafıza problemleri, frontal veya temporal lobdaki tümörlerden kaynaklanıyor olabilir. Ayrıca konsantrasyon sorunu, kafa karışıklığı, aynı anda iki işi yapamama veya kısa süreli hafıza kayıpları da kendini gösterebilir.

Kişilikte oluşan dengesizlik

Beyin tümörleri belirtileri arasında kişilik veya davranış bozuklukları, ani duygu değişimleri de kendini gösterebilir.

Kolda veya bacakta karıncalanma

Bazı tümör çeşitleri elde ve bacaklarda uyuşmaya veya karıncalanmaya sebep olabiliyor. Bu karıncalanma veya uyuşma hissi, vücudun yalnızca tek bir noktasında kendini gösterir.
 

Beyin Tümörü Çeşitleri


Beyin tümörleri çeşitlerini primer/birincil ve seconder/ikincil olarak iki başlık altında sınıflandırabiliriz. Primer beyin tümörleri, iyi huylu veya kötü huylu olabilirler. İkinci beyin tümörleri ise vücudun başka noktalarında bulunan kanser hücrelerinin beyin kısmına yayılmasından kaynaklanır.


İyi huylu beyin tümörleri


Bu hücreler çoğunlukla beyin dokusu dışında oluşur. Yavaş çoğalırlar ve beyin dokusundan kolaylıkla ayrılabilirler. Bu nedenle cerrahi operasyonla iyi huylu tümörlerin hepsi veya bir kısmı çıkarılabilir. İyi huylu tümörler arasında kolloid kist, hipofiz adenomları, meningiomalar, kraniofaringiomalar, dermoid / epidermoid, hemanjioblastom, subependimal, dev hücreli astrositom ve nörinomlar görülür.


Kötü huylu beyin tümörleri


Kötü huylu beyin tümörleri anormal derecede hızlı büyür ve yakınında bulunan beyin dokusuna zarar verebilir. Kötü huylu beyin tümörlerinin tedavisi tümörün yerleşimine ve genişliğine göre farklılıklar gösterebilir. Bu nedenle, bu hücrelerin tamamen alınması çok zordur.

Beyin Tümörü Tanısı

Tanıda Kontrastlı MRG, yüksek çözünürlüğü ve açık doku farklılaştırması nedeniyle beyin taraması için altın standart kabul edilir. Kontrastlı MRG taramasında, GBM tümörü genellikle halka zenginleştirici bir lezyon olarak görüntülenir. Tümör biyopsisi de tanıya yardımcıdır. Tam eksizyon, GBM olan hastalarda en iyi sağkalımla ilişkili olduğundan, şüphelenilen GBM olan hastaların çoğunda tümörün mümkün olduğu kadar büyük kısmını çıkarmak üzere cerrahi müdahale yapılacaktır. Aynı zamanda, patolojik muayene için uygun tümör dokusu sağlamak üzere tümör biyopsisi yapılacaktır. Biyopsilerin histolojik analizi, tanımlayıcı bir tanı sağlayarak tümörün doğru tanınması ve grad tayini için gereklidir. Tümör rezeksiyonunun mümkün olmadığı az bir hasta grubunda, patolojik inceleme için tümör dokusu alınması amacıyla biyopsi yapılır.


GBM için hiçbir prediktif biyomarker tanımlı değildir. MGMT durumu prognostiktir, ancak mevcut hiçbir tedavi seçeneği MGMT durumuna dayanarak hasta seçimi gerektirmemektedir. MGMT enzimi, alkilleyici ajanlar ve iyonize edici radyasyonun yol açtığı hasarı hızla tersine çeviren ve böylece hücre ölümünü engelleyen bir DNA onarım enzimidir.

Beyin Tümörü Tedavisi

Beyin tümörleri tedavisi, tümörün tipine, yerine ve boyutuna; hastanın yaşı ve genel sağlık durumuna göre farklılıklar gösterebilir. Cerrahi operasyon, radyoterapi ve kemoterapi beyin tümörleri tedavi seçenekleri arasında yer alır. Tüm iyi huylu tümörlerde cerrahi operasyon gerçekleştirilir.

Beyin Tümörü Lazer Tedavisi

Gamma knife adı verilen bu yöntem ile tümör veya diğer lezyonlar çıkarılabiliyor. Lazer tedavisinde kullanılan radyoaktif ışınlar, normal beyin dokusuna zarar vermeden hastalıklı dokunun temizlenmesini sağlıyor. Beyin tümörü lazer tedavisi çoğunlukla cerrahi operasyonu mümkün olmayan ya da hastanın yüksek risk taşıdığı durumlarda tercih ediliyor.

Beyin Tümörü Ameliyatı

Ameliyat, çoğunlukla iyi huylu tümörlerin çıkarılmasında tercih edilmektedir. İyi huylu tümörlerin tamamı ameliyatla alınabilirken, kötü huylu tümörlerde durum farklılık gösterebiliyor. Eğer kötü huylu tümörlerin tamamı çıkarılamıyorsa, ameliyat sonrası radyoterapi ve kemoterapi tedavileri uygulanabilmektedir.

Beyin Tümörü Genetik midir?

Beyin tümörlerinin yaklaşık %5’inin kalıtsal olduğu düşünülüyor. Ancak çoğu zaman beyin tümörlerinin nedeni bilinmiyor.
 

Referanslar :

  1. "General Information About Adult Brain Tumors". NCI. 2014-04-14. Retrieved 8 June 2014.
  2. "Adult Brain Tumors Treatment". NCI. 2014-02-28. Retrieved 8 June 2014.
  3. "What you need to know about brain tumors". National Cancer Institute. Retrieved 25 February 2012.
  4. Merrel RT (Dec 2012). "Brain tumors.". Dis Mon. 58 (12): 678–89.
  5. Park, Bong Jin; Kim, Han Kyu; Sade, Burak; Lee, Joung H. (2009). "Epidemiology". In Lee, Joung H. Meningiomas: Diagnosis, Treatment, and Outcome. Springer. p. 11.
  6. Mamelak AN, Jacoby DB (March 2007). "Targeted delivery of antitumoral therapy to glioma and other malignancies with synthetic chlorotoxin (TM-601)". Expert Opin Drug Deliv 4 (2): 175–86.
  7. Cushing H. (1922). "The meningiomas (dural endotheliomas): their source, and favoured seats of origin". Brain 45 (2): 282–316.
  8. Sathornsumetee S, Rich JN, Reardon DA. Diagnosis and treatment of high-grade astrocytoma. Neurol Clin. 2007 Nov. 25(4):1111-39, x.
  9. PRETEST pediatrics pg 224
  10. Ohgaki, Hiroko; Kleihues, Paul (2005). "Population-Based Studies on Incidence, Survival Rates, and Genetic Alterations in Astrocytic and Oligodendroglial Gliomas". Journal of Neuropathology & Experimental Neurology 64 (6): 479–89.
  11. Henriksen, Michael; Johnsen, Kasper Bendix; Andersen, Hjalte Holm M; Pilgaard, Linda; Duroux, Meg (2014). "MicroRNA Expression Signatures Determine Prognosis and Survival in Glioblastoma Multiforme—a Systematic Overview". Molecular Neurobiology 50: 896–913.
  12. Young, RM; Jamshidi, A; Davis, G; Sherman, JH (June 2015). "Current trends in the surgical management and treatment of adult glioblastoma.". Annals of Translational Medicine 3 (9): 121.
  13. Martinez, Ramon; Schackert, Gabriele; Yaya-Tur, Ricard; Rojas-Marcos, Iñigo; Herman, James G.; Esteller, Manel (2006). "Frequent hypermethylation of the DNA repair gene MGMT in long-term survivors of glioblastoma multiforme". Journal of Neuro-Oncology 83 (1): 91–3.