Medikaynak Search
Üye Ol Üye Giriş
Medikaynak Menü

Jinekolojik Kanserler Nelerdir, Belirtileri, Çeşitleri ve Tedavisi

Kadınlarda görülen solid kanserlerin %20’sini jinekolojik kanserler oluşturur. Jinekolojik kanser; serviks, over, uterus, fallop tüpleri, vajen, endometrium veya vulvada oluşan kanserlere verilen genel isimdir. Endometrium kanseri, over kanseri ve serviks kanseri kadınlarda en sık görülen 3 jinekolojik kanserdir.

Jinekolojik Kanser Belirtileri

Jinekolojik kanser belirtilerini anlayabilmek için vücudunuzu çok iyi tanımanız gerekir. Kadınların birçoğu vajinal kanama, akıntı, pelvik bölgede ağrı veya basınç, vulva derisinde değişiklik gibi sorunlarla normalde de karşılaşıyor. Yaşanılan bu tür durumları ciddiye alıp, kontrol yaptırmak önemlidir. Jinekolojik kanser belirtileri:

·         Vajinal kanama
·         Kilo kaybı, iştahsızlık
·         Vajinal akıntı
·         Yorgunluk
·         Pelvis veya karın bölgesinde ağrı
·         Tuvalet ihtiyacındaki değişiklik
·         Vulvadaki değişim
·         Cinsel ilişki sırasında kanama

Vajinal kanama

Jinekolojik kanser çeşitleri arasında yer alan endometrium, en sık rastlanılan kanser türlüdür. Endometrium kanser teşhisi konan kadınların %90’ından fazlası düzensiz kanama yaşıyor. Menopoz sonrası dönemde herhangi bir şekilde vajinal kanama yaşıyorsanız mutlaka doktorunuzu bilgilendirmeniz gerekir. Bu gibi durumlar vulva, yumurtalık, rahim veya rahim ağzı kanserinin belirtileri olabilir.

Kilo kaybı

Ani kilo kaybı, kanserin ilk belirtileri arasında yer alır. Yeme alışkanlığınızda herhangi bir değişiklik olmadığı halde ciddi kilo kaybı yaşadıysanız doktorunuza görünmenizi öneririz. Ayrıca iştahsızlık, yumurtalık kanserinin belirtileri arasında yer almaktadır.

Vajinal akıntı

Kanlı, koyu renkli veya kötü kokulu akıntılar genellikle enfeksiyon belirtisidir. Ancak rahim ağzı, vajinal veya endometrium kanserlerinde de bu semptomlar kendini gösterir. Bu gibi sorunlar yaşıyorsanız, içinizi rahatlatmak adına doktorunuzla görüşün.

Yorgunluk

Kendinizi sürekli yorgun hissediyorsanız, bu yorgunluk günlük iş yaşamınızı veya günlük aktivitelerinize engel oluyorsa kontrol yaptırmanız gerekebilir.

Pelvis veya karın bölgesinde ağrı

Ağrı, kanserin erken belirtileri arasında yer alır. Yumurtalık kanseri, sırt ve karın ağrılarıyla büyük ölçüde bağlantılıdır. Rahim kanseri belirtileri arasında ise pelvis ağrısı veya basınç hissi oluşması vardır.

Vulvadaki değişim

Vulvada anormal değişimler, kızarıklık, yara, kaşıntı, yanma veya ağrı gibi problemler yaşıyorsanız, bu semptomları ciddiye almalı ve doktorunuza danışmanız gerekir.

Cinsel ilişki sırasında kanama

Jinekolojik kanserin cinsel yaşam üzerindeki etkileri arasında en bilineni, cinsel ilişki sırasında veya sonrasında yaşanan kanama problemidir. Eğer böyle bir şikâyetiniz varsa, bu problemi ciddiye almanız gerekebilir.

Jinekolojik Kanser Çeşitleri

Farklı özelliklere ve tedavi seçeneklerine sahip beş ayrı jinekolojik kanser çeşidi bulunuyor. Rahim, yumurtalık ve rahim ağzı kanserleri günümüzde en çok görülen jinekolojik kanser türleridir.

Rahim/Endometrium kanser

En sık görülen kanser türlerinden biridir. Rahim, endometrium isimli hücrelerden oluşur ve bu hücreler bazen kontrolsüzce bölünerek çoğalır. Bu durum rahim kanserine yol açar. Erken tespit edilebilir ve tedaviye erken başlanırsa, hastalığın atlatılması yüksek oranda mümkündür.

Vulva kanseri

Genital bölgenin dış yüzeyinde bulunan alan vulva olarak isimlendirilir. Yapısı itibariyle hassas olan bu bölgede bazen ağrılar oluşabilir. Cinsel ilişki esnasında ve regli dönemlerinde daha çok oluşan bu ağrılar, kanserin de habercisi olabilir. Vulva kanseri de erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilmektedir..

Rahim ağzı kanseri

Rahim ağzı kanseri kadınlar arasında en sık görülen kanser çeşididir. Rahim ağzı kanseri HPV (Human Papilloma Virüsler) virüsünden kaynaklanır ve bu virüs bulaşıcıdır.

Vajina kanseri

Daha çok ileri yaşlarda görülen vajina kanseri, HPV veya HIV enfeksiyonlarıyla ilişkilendirilir. Vajina kanseri belirtileri arasında ilişki sırasında veya sonrasında kanama, menopoz sonrası oluşan kanamalar vardır.

Yumurtalık kanseri

Yumurtalık kanseri, yumurtalık dokusunda bulunan epitelyum veya embriyonik hücrelerde oluşan kontrolsüz çoğalma veya büyüme sonucunda ortaya çıkar. Yumurtalık kanseri üç farklı türe sahiptir: epitel, stromal ve germ hücreli tümörler.
olan etmen faktör olarak gerekli, ancak yeterli değildir.

Serviks Kanseri Nedir, Belirtileri, Evreleri, Tanısı

Diğer jinekolojik kanserler arasında en az görülen invazif kanserdir. Vakaların %90’ı HPV ile ilişkilidir. Diğer risk faktörleri sigara, ırk (siyah ırkta daha fazla), zayıf immun sistem, genç yaşta ilk cinsel ilişki, multiparite, birden fazla partnerin olması, oral kontraseptifler (OC), Klamidya enfeksiyonlarıdır.

Serviksi kaplayan başlıca 2 hücre tipi vardır. Skuamöz hücreler ağırlıklı olarak ektoserviksi kaplamaktadır. Kolumnar epitel hücreleri ise, ağırlıklı olarak endoserviksi kaplayan tabakayı oluşturmaktadır. Bu 2 hücre tipi, transformasyon zonu olarak adlandırılan bir bölgede bir araya gelmektedir. Transformasyon zonu, serviks kanserlerinin çoğu için başlangıç yeridir. Serviks prekanserleri ve kanserleri mikroskopik görünümlerine göre sınıflandırılmaktadır.

İnvazif serviks kanserlerinin 2 temel tipi vardır;

Skuamöz hücreli karsinom

Adenokarsinom

Serviks kanserlerinin yaklaşık %80 ila %90’ını skuamöz hücreli karsinomlar oluşturmaktadır. Bu kanserler, ektoserviksin yüzeyini kaplayan skuamöz hücrelerde gelişmektedir. Skuamöz hücreli karsinomlar en sık olarak, ektoserviksin endoserviksle birleştiği transformasyon zonunda başlamaktadır. Diğer serviks kanserlerinin çoğu adenokarsinomlardır. Büyük oranda yaygın Pap smear kullanımının erken dönemdeki skuamöz hücreli karsinomların erken tanısına olanak sağlaması nedeniyle, serviks adenokarsinomlarının son 20-30 yılda skuamöz hücreli serviks karsinomlarına kıyasla daha yaygın hale geldiği görülmektedir. Serviks adenokarsinomu, endoserviksteki mukus üreten bez hücrelerinden gelişmektedir. Serviks kanserlerinin bu iki temel kanser tipi dışında olmak üzere yaklaşık olarak %5’i, yaygın olmayan patolojilerden oluşmaktadır. Bu serviks kanserleri, hem skuamöz hücreli karsinomların hem de adenokarsinomların özelliklerini taşıyabilmekte ve adenoskuamöz karsinomlar olarak adlandırılmakta ya da nöroendokrin tümörler olabilmektedir.

KLİNİK

Serviks kanserinin ilk ve en sık semptomu vajinal kanamadır. Erken dönemde postkoital kanama, irregüler vajinal kanama ve kötü kokulu akıntı görülebilir.

Risk Faktörleri:

Serviks kanseri gelişme riskini arttıran birkaç risk faktörü tanımlanmıştır. En önemli risk faktörleri aşağıdakileri içermektedir:

- İnsan papillomavirüs (HPV) enfeksiyonu

- Sigara kullanımı

- İmmünosupresyon

Bu 3 risk faktörüne ek olarak, serviks kanseri oranlarının artışıyla bağlantılı olan başka birkaç faktör de tanımlanmıştır.

HPV enfeksiyonunda en sık ve en önemli virüs tipi HPV 16 dır. HPV-18 ise malign tip kanserlere sıklıkla sebep olur. Serviks kanserine neden olan HPV tipleri yaklaşık %70 oranında HPV 16 ve 18 dir. HPV, derinin yüzeyindeki hücreler ve genital organlar, anüs, ağız ve boğazı kaplayan hücrelerde enfeksiyon oluşturabilmektedir. Sonuç olarak HPV, deri-deri teması yoluyla bir kişiden diğerine geçebilmektedir. HPV’nin bir yayılma yolu da, vajinal ve anal ilişkinin yanı sıra oral seksi de içeren cinsel ilişkidir.

HPV’nin neden olduğu serviks enfeksiyonu serviks kanserinin en yaygın nedeni olmakla birlikte, HPV enfeksiyonu taşıyan kadınların tümünde serviks kanseri gelişmeyecektir. Ancak bazen enfeksiyon devam ederek kronikleşmektedir. Kronik enfeksiyon, özellikle bazı yüksek riskli HPV türlerinden kaynaklandığında, sonunda serviks kanseri gibi bazı kanserlere yol açabilmektedir. Bu nedenle HPV enfeksiyonu, serviks kanserine neden olan etmen faktör olarak gerekli, ancak yeterli değildir.

Serviks Kanseri Tanısı

Serviks kanseri preinvazif dönemde belirti vermez. Ancak vajinal sitoloji ile tanı konulabilir. Tüm şüpheli sitolojilerde kolposkopik kontrol ile biyopsi veya Endoservikal Küretaj yapılmalıdır. Biyopside mikroinvazif kanser, insitu adenokarsinom veya ileri derecede displazi saptanırsa konizasyon yapılarak tanı kesinleştirilir. Bunun yerine serviksin normal hücrelerindeki prekanseröz değişiklikler aşamalı olarak gelişmekte ve sonunda kansere ilerleyebilmektedir. Hekimler, bu prekanseröz değişiklikleri tanımlamak için, skuamöz intraepitelyal lezyon (SIL), servikal intraepitelyal neoplazi (CIN) ve displaziyi içeren çeşitli terimler kullanmaktadır.

İnvazif serviks kanseri olgusu, yeterli tarama ve takip programlarıyla önlenebilen bir kanserdir. İki tarama testi, serviks kanserinin önlenmesine ya da erken dönemde saptanmasına yardımcı olabilmektedir:

Pap smear testi: İnvazif serviks kanserine ilerleyebilen anormal hücreler araştırılmaktadır.

HPV testi: Hücre anormalliklerine neden olabilen virüs/virüslerin kanıtı araştırılmaktadır.

Pap ve HPV testleri, tanı testleri değil, tarama testleridir. Anormal test sonuçları, bir kişide gerçekten prekanser ya da kanser mevcut olup olmadığını doğrulamak için daha fazla test gerekli olduğunu gösterebilmektedir.

Bu takip testi; tıbbi öykü ve pelvisin fizik muayenesini, kolposkopiyi ve biyopsiyi içerebilmektedir. Pap testi sonuçlarını bildirmek için günümüzde ilk sınıflama sistemi olan PAP sınıflaması yerine Bethesda Sistemi adı verilen bir dizi standart terim kullanılmaktadır.

Epitel hücre atipilerini hafiften ağıra ASC-US, Düşük derecede skuamöz intraepitelyal lezyon (LSIL), yüksek derecede skuamöz intraepitelyal lezyon (HSIL) ve invaziv karsinom olarak sınıflayabiliriz. LSIL, hafif displazi ve HPV kondilomlarına karşılık gelir. HSIL ise CIN II ve III’e karşılık gelir. Morfolojik özelliklerine göre CIN I (alt 1/3 tabakada displazi), CIN II (alt 2/3 tabakada displazi), CIN III (tüm mukoza displazik) olarak gradelenebilir.

HPV DNA testi, 30 yaş ve üzerindeki kadınlarda serviks kanseri taraması için Pap testi ile birlikte kullanılabilmekte, Pap testinin yerine geçmemektedir. Cinsel açıdan aktif olan 20’li yaşlardaki kadınlarda kendiliğinden düzelecek olan bir HPV enfeksiyonu bulunma olasılığı, daha ileri yaşlardaki kadınlara kıyasla çok daha yüksektir. Bu genç kadınlar için söz konusu testin sonuçları anlamlı olarak kabul edilmemekte ve daha çok karışıklık oluşturabilmektedir. Bu nedenle, 30 yaşın altındaki kadınlarda tarama testi olarak HPV DNA testi kullanılması önerilmemektedir.

PAP

HPV

Sonuç

-

-

5 yıl sonra tarama tekrarı

-

+

6-12 ayda bir test tekrarı

+

-

6-12 ayda bir test tekrarı

Kolposkopi

+

+

Kolposkopi


Serviks Kanseri Evreleme


Serviks kanserinde evrelendirme klinik olarak yapılır. Bu amaçla FIGO evrelemesi kullanılır.
 


 

Serviks Kanseri Tedavi

Cerrahi müdahale sadece Evre I ve IIa hastalara uygulanabilir. Metastazı olan hastalarda sistemik tedavi uygulanması önerilirken, bunların dışındaki hastalara radyoterapi uygulanması önerilir.

PROGNOZ

Serviks kanserinde en önemli prognostik faktrör hastalığın evresidir. Lenf nodlarının tutulumu, primer tümörün büyüklüğü, invazyon derinliğinin 1cm’den büyük veya küçük olması, parametriyal yayılım ve lenfovasküler alan tutulumu prognozu etkileyen diğer durumlardır.

Endometrium Kanseri

Endometriumdan köken alan malignitedir. En sık rastlanılan jinekolojik kanserdir. Obezite, hipertansiyon ve diyabet endometrium kanseri olma riskini arttırır. En sık görülen endometriyal tümörler poliplerdir ve benignlerdir. Endometrial karsinom ise kadın genitalinin en sık invaziv kanseridir.

Endometrium kanserleri 2 tipe ayrılır. Tip1 daha sık erken yaşta görülen karşılanmamış östrojene maruziyet nedeniyle meydana gelir. Bu tip genelde daha erken evrede saptanan, daha iyi seyreden ve obeziteyle ilgili olan tiptir. Tip 2 ise daha ileri yaşta görülür ve endometriyal atrofi zemininde gelişir. Daha agresif seyreder. Endometrium kanserinin akciğer metastazı oldukça sıktır.

Over Kanseri

Overlerden köken alan kanser türüdür. Genellikle zor tedavi edilen ve kötü huylu kanserlerdir. Vücudun diğer organlarına ve kısımlarına yayılma eğilimi gösterir. Semptomları genellikle şişkinlik, pelvik ağrı, karın şişliği, iştah azalması şeklindedir. Bunlara ek olarak menapoz sonrası hormon tedavileri, obezite ve gebelik tedavisi de over kanserinin risk faktörlerindendir. Hormonal doğum kontrol yöntemleri, tüp ligasyonu ve emzirmek over kanseri riskini azaltır. BRCA-1 ve BRCA-2 mutasyonları, BRAF, KRAS ve c-erB2 onkogeni gibi genetik faktörler de over kanseri gelişiminde etkili olabilir.

Over kanseri tanısı kan testleri ve transvaginal USG ile konulabilir. Bazen tanıyı doğrulamak içim abdominal sıvı incelenebilir veya biyopsi alınabilir. Erken evrede çoğu semptom non-spesifik olduğu için over kanseri tanısı koymak çok kolay değildir. Ayrıca tanısı Irritabl Barsak Sendromu ile de karışabilmektedir. Gebelik ihtimali olan hastaların ise B-HCG seviyelerine bakıp gebeliğin dışlanması gerekmektedir.

Over kanserleri, Yüzey epiteli kaynaklı tümörler, Germ hücreli tümörler, Sex-Kord Stromal tümörler ve metastatik tümörler olarak sınıflandırılabilir. Yüzey epiteli kaynaklı tümörler çölomik epitelden köken alırlar ve Seröz tümörleri overin en sık görülen tümörleridir. Müsinöz tümör ise sigara ile ilişkili tek over kanseridir.

Referanslar :

  1. "Defining Cancer". National Cancer Institute. Retrieved 10 June 2014.
  2. "Cervical Cancer Treatment (PDQ®)". NCI. 2014-03-14. Retrieved 24 June 2014.
  3. Kumar V, Abbas AK, Fausto N, Mitchell RN (2007).Robbins Basic Pathology (8th ed.). Saunders Elsevier. pp. 718–721.
  4. Kufe, Donald (2009). Holland-Frei cancer medicine. (8th ed.). New York: McGraw-Hill Medical. p. 1299.
  5. "Cervical Cancer Treatment (PDQ®)". National Cancer Institute. 2014-03-14. Retrieved 25 June 2014.
  6. DeMay, M (2007). Practical principles of cytopathology. Revised edition. Chicago, IL: American Society for Clinical Pathology Press.
  7. Remschmidt C, Kaufmann AM, Hagemann I, Vartazarova E, Wichmann O, Deleré Y (2013). "Risk Factors for Cervical Human Papillomavirus Infection and High-Grade Intraepithelial Lesion in Women Aged 20 to 31 Years in Germany". International Journal of Gynecological Cancer 23 (3): 519–526.
  8. DeMay, M (2007). Practical principles of cytopathology. Revised edition. Chicago, IL: American Society for Clinical Pathology Press.
  9. Muñoz N, Bosch FX, de Sanjosé S, Herrero R, Castellsagué X, Shah KV, Snijders PJ, Meijer CJ (2003). "Epidemiologic classification of human papillomavirus types associated with cervical cancer". N. Engl. J. Med. 348 (6): 518–27.
  10.  World Health Organization (February 2014). "Fact sheet No. 297: Cancer"
  11. DeMay, M (2007). Practical principles of cytopathology. Revised edition. Chicago, IL: American Society for Clinical Pathology Press.
  12. "General Information About Endometrial Cancer". National Cancer Institute. 22 April 2014. Retrieved 3 September2014.
  13. Sternberg, Stephen S.; Stacey E. Mills; Darryl Carter (2004). Sternberg's Diagnostic Surgical Pathology. Lippincott Williams & Wilkins. p. 2460.
  14. Hoffman, BL; Schorge, JO; Schaffer, JI; Halvorson, LM; Bradshaw, KD; Cunningham, FG, eds. (2012). "Endometrial Cancer". Williams Gynecology (2nd ed.).McGraw-Hill. p. 823.
  15. "FIGO staging classifications and clinical practice guidelines in the management of gynecologic cancers. FIGO Committee on Gynecologic Oncology". Int J Gynaecol Obstet 70 (2): 209–62.
  16. Cancer Research UK. Cervical Cancer (C53): 2008-2010.
  17. NCCN Guideline Version 3.2013 Cervical Cancer.
  18. MashAngel. All about Cancer: Cervical Cancer. Accessed 6 November 2013:
  19. "Cervical Cancer". Cervical Cancer: Pathology, Symptoms and Signs, Diagnosis, Prognosis and Treatment. Armenian Health Network, Health.am.
  20. Jayson GC, Kohn EC, Kitchener HC, Ledermann JA (October 2014). "Ovarian cancer". Lancet 384 (9951): 1376–88.
  21.  "Ovarian Cancer Prevention (PDQ®)". NCI. December 6, 2013. Retrieved 1 July2014.
  22. "Ovarian cancer". DynaMed. June 18, 2015.
  23. Rossing MA, Wicklund KG, Cushing-Haugen KL, Weiss NS (2010-01-28). "Predictive Value of Symptoms for Early Detection of Ovarian Cancer". J Natl Cancer Inst. 102 (4): 222–9.
  24.  "Types of ovarian cancer". www.cancerresearchuk.org. Retrieved2015-05-16.