Medikaynak Search
Üye Ol Üye Giriş
Medikaynak Menü

Kolorektal Kanser Belirtileri, Nedir ve Tedavisi

Kolorektal Kanser Nedir?

Kolorektal kanser, kolon (kalın bağırsak) veya rektumda oluşan tümörlerdir. Tüm gastrointestinal sistem kanserleri arasında en sık rastlanılan kanser çeşididir. Kolon, rektum, çekum, apendiks ve anüs bölgesi kanserlerini kapsar. Her yıl dünyada 1.000.000 yeni olgu tanısı konulmaktadır.  ABD’de tanı konulan kanserler arasında 4. sırada yer alır (Tüm kanserlerin %10-15’i kolorektal kanserdir).

Bazen kolon veya rektumda polip adı verilen küçük, kanserli olmayan (iyi huylu) kümeler oluşur. Zamanla bu poliplerden bazıları büyür ve kansere dönüşebilir.  

Polipler az semptom oluşturabilir ve küçük olabilir. Bu nedenle doktorlar poliplerin kansere dönüşmeden önce belirlenip tedavi edilmesi için düzenli tarama testleri önerir. Bu testler sayesinde polipleri teşhis edebilir ve kansere dönüşmeden önce tedavi edebilir.

İleri yaş, erkek cinsiyet, beslenme tarzı, genetik, inflamatuar barsak hastalıkları, sigara, alkol, kimyasal karsinojenler kolon kanseri için risk faktörleridir. Tüm kolon kanserlerinin 1/3’ü sağ; 2/3’ü sol kolonda yerleşir. Çekum/apendiks bölgesinde (%3), çıkan kolonda (%9), transvers kolonda (%11), inen kolonda (%6), sigmoid kolonda (%25), rektumda (%30) oranında gözlenir.

Kolorektal Kanser Görülme Sıklığı

Kolorektal kanser erkeklerde daha sık görülmektedir. Erkeklerde prostat ve akciğer kanserinden sonra en sık görülen kanser çeşididir. Kadınlarda ise meme kanserinden sonra en sık görülen kanserdir. 

Kolorektal Kanser Belirtileri

Kolorektal kanser belirtileri şunları içerir:
·         İshal veya kabızlık
·         Dışkı rengindeki değişiklik
·         Kramp, gaz veya ağrı gibi kalıcı rahatsızlıklar
·         Rektumda kanama
·         Zayıflık veya yorgunluk
·         Hızlı kilo kaybı

Kolon kanserinin ilk evresinde çoğu zaman semptom oluşmaz. Semptomların gelişmesi tümörün büyüklüğüne ve bağırsakta bulunduğu konuma göre değişiklik gösterebilir. Erken belirtiler arasında bağırsak alışkanlıklarında oluşan değişiklikler vardır. Kanser büyüdükçe yorgunluk ve kilo kaybı gibi semptomlar da oluşmaya başlar.

Rektumda oluşan kanser ise ülseratif kolit veya crohn hastalıklarıyla aynı semptomları gösterebiliyor. Rektum kanseri semptomları arasında ishal, kabızlık, kanlı dışkı gibi semptomlar görülebilir.

KLİNİK

Semptomlar tümörün yerleşim yeri ve büyüklüğüne bağlı olarak değişir. Sağ kolon kanserlerinde: Karın ağrısı, dolgunluk, kanama, kansızlık, halsizlik, kilo kaybı. Sol kolon kanserlerinde: Barsak tıkanıklığı, kabızlık, dışkı miktarında azalma, kanama. Kolorektal tümörlerin %90-95’i adenokarsinomdur. Makroskopik görünümlerine göre 4 tip kolorektal kanser tanımlanmıştır: Polipoid, Ülseratif, Anüler, Penetran.

Kolorektal Kanser Evreleme

Doktorunuz, kanserin ne kadar ilerlediğini anlamak için evrelemeyi bir kılavuz olarak kullanabilir.

Evre 1: Kanser yalnızca mukozayla sınırlıdır. Bağırsak duvarını veya rektumu aşmamıştır.

Evre 2: Kanser hücreleri, bağırsak duvarının mukozasını aşmış ve submukoza’ya yayılmışlardır. Fakat lenf nodu tutulumu yoktur.

Evre 3: Kanser lenf nodlarına yayılmış fakat uzak organ metastazı yapmamıştır.

Evre 4: Kanser, bağırsağın uzağındaki organlara ve lenf bezelerine yayılmıştır. Akciğer veya karaciğer gibi organ tutulumları mevcuttur.

Kolorektal Kanser Tanı

Kolon kanseri tanısı kolonoskopi veya sigmoidoskopi esnasında şüpheli alanlardan alınan biyopsi ile konulur. Hemogram ve rutin biyokimyasal analizler, dışkıda gizli kan, kolon grafisi, kolonoskopi, ultrasonografi, BT, MRI, PET tanıda kullanılabilir. CEA ve CA 19.9 gibi tümor belirteçleri tanıdan daha çok hastanın tedaviye cevap verip vermediğini kontrol etmek için kullanılır.

Yukarıda söz edildiği gibi, kanserin evresi, gerek tedavinin belirlenmesinde gerekse tedaviye yanıtta en önemli kriterdir. Bu nedenle kanser tanısı konduktan sonra evreleme tetkikleri yapılır. Kolon kanserinin evrelenmesi için bir çok farklı testten yararlanılabilir ancak buna rağmen bazen cerrahi operasyondan sonrasında ancak evrelenebilmektedir.

Kolorektal Kanser Tedavisi

Kolorektal kanser erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilir. Yakınındaki lenflere yayılsa bile cerrahi tedavi ve ardından kemoterapi ile olumlu sonuçlar alınabilir.
Kolon kanseri tedavisi hastalığın evresine göre değişiklik göstermektedir. Kolorektal kanserleri tedavisinde en çok cerrahi, kemoterapi ve radyoterapi tercih edilmektedir. Erken evrede uygulanan operasyonlar: kolonoskopi esnasında polipin rezeke edilmesi, endoskopik mukozal rezeksiyon, minimal invaziv cerrahidir. İnvaziv kolon kanseri için uygulanan operasyonlar: kısmi kolektomi, lenf nodu rezeksiyonu. Daha ileriki evreler için farklı ameliyat teknikleri uygulanabilir. Kemoterapi, radyoterapi ve hedefe yönelik ilaç terapisi kolon kanseri tedavisinde kullanılan yöntemlerdir.

Kolorektal Kanser Genetik midir?

Kolon kanserinin yaklaşık yüzde 5 ila 10’u kalıtsaldır. Başlıca kalıtsal kolon kanseri sendromları arasında herediter non-poliposiz kolon kanseri sendromu (HNPCC) ve ailesel adenomatöz polipozis (FAP) vardır.
Bazı genlerde oluşan değişimler kolorektal kanser riskini artırır. HNPCC, kalıtsal olarak geçen kolorektal kanserler arasında en sık oluşandır. FAP ise daha nadir görülür. Bu hastalıkta, bağırsak ve rektumda yüzlerce polip bulunur. Eğer tedavi edilmezse, kansere dönüşme riski vardır. 

Referanslar :

1- "Colon Cancer Treatment (PDQ®)". NCI. 2014-05-12. Retrieved 29 June2014.

2- "Defining Cancer". National Cancer Institute. Retrieved 10 June 2014.

3- "General Information About Colon Cancer". NCI. 2014-05-12. Retrieved 29 June2014.

4- World Cancer Report 2014. World Health Organization. 2014. pp. Chapter 5.5.

5- "Colorectal Cancer Prevention (PDQ®)". National Cancer Institute. 2014-02-27. Retrieved 29 June 2014.

6- Siegel RL, Ward EM, Jemal A (Mar 2012). "Trends in Colorectal Cancer Incidence Rates in the United States by Tumor Location and Stage, 1992–2008"Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention 21 (3): 411–6.

7- "Screening for Colorectal Cancer". U.S. Preventive Services Task Force. October 2008. Retrieved 29 June 2014.

8- Thorat, MA; Cuzick, J (Dec 2013). "Role of aspirin in cancer prevention.". Current Oncology Reports 15 (6): 533–40.

9- Cunningham D, Atkin W, Lenz HJ, Lynch HT, Minsky B, Nordlinger B, Starling N (2010). "Colorectal cancer". Lancet 375 (9719): 1030–47.

10- Stein A, Atanackovic, D, Bokemeyer, C (Sep 2011). "Current standards and new trends in the primary treatment of colorectal cancer". European Journal of Cancer 47 (Suppl 3): S312–4.

11- AskMayoExpert. Colorectal cancer. Rochester, Minn.: Mayo Foundation for Medical Education and Research; 2015.

12- AskMayoExpert. Colon cancer (surgical management). Rochester, Minn.: Mayo Foundation for Medical Education and Research; 2015.

13- Niederhuber JE, et al., eds. Colorectal cancer. In: Abeloff's Clinical Oncology. 5th ed. Philadelphia, Pa.: Churchill Livingstone Elsevier; 2014. http://www.clinicalkey.com. Accessed Jan. 27, 2016.

14- Colon cancer. Fort Washington, Pa.: National Comprehensive Cancer Network. http://www.nccn.org/professionals/physician_gls/f_guidelines.asp. Accessed Jan. 27, 2016.

15- Colon cancer treatment (PDQ). National Cancer Institute. http://www.cancer.gov/types/colorectal/patient/colon-treatment-pdq. Accessed Jan. 27, 2016.

16- Macrae FA. Colorectal cancer: Epidemiology, risk factors and protective factors. http://www.uptodate.com/home. Accessed Feb. 4, 2016.

17- Cook AJ. Allscripts EPSi. Mayo Clinic, Rochester, Minn. Jan. 28, 2016.

18- O'Keefe SJD, et al. Fat, fibre and cancer risk in African Americans and rural Africans. Nature Communications. 2015;6:6342.

19- Moynihan TJ (expert opinion). Mayo Clinic, Rochester, Minn. Feb. 5, 2016.