Medikaynak Search
Üye Ol Üye Giriş
Medikaynak Menü

Meme Kanseri Belirtileri, Tedavisi ve Evreleri

Meme kanseri, tüm dünyada kadınlardaki en yaygın kanserdir. 40-44 yaşları arasındaki kadınlar için tahmini yeni meme kanseri insidansı 63.3/100.000 dir. Meme kanseri insidansı yaşla birlikte artmakta ve en yüksek insidansın menopozdan sonra ortaya çıktığı görülmektedir.

2008 yılında tüm dünyada 458.503 kadın meme kanseri nedeniyle ölmüştür. Gelişmiş ülkelerde meme kanserinden kaynaklanan mortalite oranları 1990’lı yılların başından itibaren düşüş göstermiştir; ancak gelişmekte olan ülkelerde bu hastalıktan kaynaklanan mortalite artmaktadır.

Meme kanseri Görülme yaşı

Yaş aldıkça meme kanseri olma riski artar. Çoğu meme kanseri, 55 yaş üzerindeki kadınlarda teşhis edilmiştir.

Meme Kanseri Belirtiler

Meme kanseri ilk evrelerinde herhangi bir belirti göstermeyebilir. Tümör hissedilemeyecek kadar küçük olabilir. Ancak mamografide yine de tümör teşhisi yapılabilir. Meme kanseri belirtileri:
·         Memede elle hissedilen bir yumru
·         Memenin tamamında veya bir kısmında şişlik
·         Cilt tahrişi
·         Meme cildinin geriye doğru çekilmesi
·         Meme başında akıntı

Memede elle hissedilen bir yumru

Göğüs veya koltuk altı bölgesinde oluşan yumrular meme kanserinin belirtisi olabilir. Bu yumrular genelde mamografide teşhis edilir.

Memenin tamamında veya bir kısmında şişlik

Bu, meme kanserinin o bölgedeki lenf düğümlerine yayıldığı anlamına gelebilir. Bazen bu şişlikler, siz yumruyu hissetmeseniz de oluşabilir. Bu nedenle anormal bir değişim fark ederseniz doktorunuza görünün.

Cilt tahrişi

Memede kızarıklık, egzama, yara, çatlama gibi tahrişler oluşabilir. Ayrıca memede portakal kabuğuna benzer görünümler oluşur.

Meme cildinin geriye doğru çekilmesi

Meme cildinde veya meme başında geriye çekilmeler görülebilir. Bu gibi durumlar meme kanseri belirtileri arasında görülür.

Meme başında akıntı

Meme başında özellikle kırmızı veya pembe renkte akıntı oluyorsa, muhakkak doktorunuza başvurun.

Meme Kanseri Evreleri

Meme kanseri, tümör veya tümörlerin ne kadar büyük olduğuna ve yayıldığına bağlı olarak aşamalara ayrılır. Meme kanseri evresini belirlemek için en yaygın olarak kullanılan sistem, TNM evreleme sistemidir. Evreler, bir prognoz göstergesi sağlamaktadır ve tedavi kararları için yol göstericidir.

Evre 0: Kanser hücreleri yayılma potansiyeli kazanmamıştır. İnvazif Olmayan Meme Kanseri (duktal ya da lobüler karsinom in situ), evre 0 hastalık olarak tanımlanmaktadır. Kanser hala kaynağını oluşturan kanallar ya da lobüllerle sınırlıdır ve metastaz yapmamıştır.

Meme kanseri evresini belirlemek için en yaygın olarak kullanılan sistem, TNM evreleme sistemidir. Evreler, bir prognoz göstergesi sağlamaktadır ve tedavi kararları için yol göstericidir.

İnvazif Olmayan Meme Kanseri (duktal ya da lobüler karsinom in situ), evre 0 hastalık olarak tanımlanmaktadır. Kanser hala kaynağını oluşturan kanallar ya da lobüllerle sınırlıdır ve metastaz yapmamıştır.

Erken Dönem Meme Kanseri, cerrahi yöntemle çıkarılabilen, lokal ya da lokorejyonel invazif kanseri (evre I, evre II ve bazı evre IIIA tümörler) ifade etmektedir.

Lokal İleri Hastalık, bitişik lenf düğümleri, deri ya da göğüs duvarı gibi komşu dokulara yayılmamış olan, cerrahi yöntemle çıkarılamayan, lokorejyonel invazif kanseri (evre IIIB, evre IIIC ve bazı evre IIIA tümörler) tanımlamaktadır.
Metastatik Meme Kanseri, yalnızca evre IV hastalığı ifade etmektedir. Kanser hücreleri, lenfatik sistem ya da kan dolaşımı aracılığıyla vücudun uzak bölgelerine yayılmıştır.
 
Evre 1: Tümörün boyutu 2 cm’den daha küçüktür.

Evre 2: Tümörün boyutu 2 ve 5 cm arasındadır. Evre IIA ve IIB olarak ayrılır.

Evre IIA’da kanser;
·         Koltuk altı lenf bölgelerine yayılmıştır
·         Koltukaltı lenf bezlerine sıçramıştır ve 2 cm veya daha küçüktür.
·         2 cm ve 5 cm arasındadır ve koltukaltı lenf bezlerine yayılmıştır.

Evre IIB’de kanser;
·         2 cm’den büyük, 5 cm’den küçüktür ve koltuk altı lenf bezlerine sıçramıştır.
·         5 cm’den büyüktür ama koltukaltı lenf bezlerine sıçramamıştır.

Evre 3: 3A, 3B ve 3C olarak ayrılır.

Evre 3A’da kanser;
·         2 cm veya daha küçüktür.Kanser, koltuk altı lenf bölgesinde veya göğüs kafesi lenf nodlarına yayılmıştır.
·         2 cm’den büyük ama 5’den küçüktür.Kanser, koltuk altı lenf bölgesinde veya göğüs kafesi lenf nodlarına yayılmıştır.
·         5 cm’den büyüktür. Kanser, koltuk altı lenf bölgesinde veya göğüs kafesi kemiğine yakın lenf bezlerine yayılmıştır.

Evre 3B: Tümör, meme derisine veya göğüs kafesi yakınındaki lenf bölgesine, koltuk altı lenf bölgelerine sıçramıştır.

Evre 3C: Kanser, göğüs duvarına veya meme derisine yayılmıştır.

Evre 4: Kanser vücuttaki diğer organlara yayılmıştır.

Meme Kanseri Tanısı

Aile öyküsü bulunan hastalar genetik test için aday olabilmektedir. Meme kanseriyle bağlantılı en yaygın mutasyonlar, BRCA1 ve BRCA2 mutasyonlarıdır. Bu mutasyona sahip bireylerde meme kanseri gelişme olasılığı daha yüksektir.

Ele gelen kitle veya şüphe oluşturan bir bölge olması durumunda; bu kitlenin büyüklüğü, deri ve göğüs kaslarıyla olan ilişkisi kapsamlı bir şekilde muayene edilmelidir. Genellikle düzensiz sınırlı, ağrısız ve sert kitleler tümor lehinedir. Diğer belirti ve semptomları; memenin bir bölümünde şişlik, deri irritasyonu, olağandışı asimetri, meme ucunda ağrı ve retraksiyon, meme ucu ya da meme derisinde kızarıklık ya da pullanma veya akıntı olabilmektedir. Bazı olgularda meme kanserinin ilk belirtisi, genellikle aksiller lenf nodunda görülen adenopatidir.

Kemoterapi almasına kesin karar verilemeyen, östrojen/progesteron reseptörü pozitif tümörlü hormonoterapi almaya aday bazı hastalarda, bu kararı vermede yol gösterici olarak son yıllarda meme tümörü örneklerinde genetik bir test olan Oncotype-DX testi kullanılıyor.

Oncotype-DX testi, kanserin yinelemesinde rol oynayan 21 genin tümörde varlığını araştırarak bir yineleme skoru saptayarak tekrar riskini belirleyen bir testtir.

Meme Kanseri Tedavisi

Hastanın tedavi kararına; tümörün evresi ve boyutları, grade ve metastaz potansiyeli, HER2 pozitifliği, hastanın fiziksel durumu (WHO, Karnofsky skalaları), hastanın yaşı, tercih ve psikolojik durumuna göre karar verilmektedir. Meme kanserinde tedavi seçenekleri:

  • Lokal
  • Cerrahi
  • Radyoterapi
  • Sistemik
  • Hormon tedavisi
  • Kemoterapi
  • Biyolojik tedavi
  • Destekleyici tedavi

Meme Kanseri Ameliyatı

Kanser teşhis edildikten sonra hastanın özel bir durumu yoksa, ilk olarak cerrahi operasyona başvurulur. Meme kanseri ameliyatı farklı başlıklara ayrılmaktadır:

Lumpektomi: Yalnızca tümörü ve çevredeki bazı dokuları temizlemek için uygulanır.

Mastektomi: Bu uygulamada memenin tamamı alınır.

Sentinel Lenf Bezi Biyopsisi: Ameliyat yapmadan önce hastanın lenf bezlerinde tümör olup olmadığına bakılır. Eğer bu uygulamada tümör bulunmazsa herhangi bir işleme gerek kalmaz. Ancak durum tam tersi olursa aksiller-koltuk lenf bezi diseksiyonu işlemine başvurulur.

Aksiller lenf nodu diseksiyonu: Bu uygulamada amaç, hastalığın evresini tespit etmektir. Eğer koltuk altı lenf bezlerine kanser sıçramışsa tedavi uygulanır. 

Meme Kanseri Görüntüleme

Mamografi

Mamografide spesifik olarak malignite ile bağlantılı olabilecek mikrokalsifikasyonlar tespit edilebilir. Tarama testi olarak da kullanılır.
 
Şekil: Normal bir meme (solda) ve invazif tümör bulunan bir meme (sağda)

Ultrasonografi

Meme ultrasonografisi, mamografide saptanan spesifik bir anormalliği değerlendirmek için meme kanseri tanısında yaygın olarak kullanılmaktadır. Ultrasonografi, kistlerle solid kitleler, benign ve malign tümörler arasında ayrım yapılmasına yardımcı olabilmektedir.

- MRI, - BT, - PET

Meme Kanseri Biyopsi

Kesin tanı için biyopsi gereklidir.

İnce İğne Aspirasyon (FNA): FNA tekniği büyük olasılıkla benign kistleri tümörlerden ayırt etmek için kullanılmaktadır.

Kor Biyopsi: Kor biyopsi, doku yapısının mikroskop altında incelenebilmesi nedeniyle, meme kanseri tedavisinde seçilecek tedavi olarak hızla FNA’nın yerini almaktadır.

Cerrahi Biyopsi

Meme Kanseri Histopatoloji

Lenfatik/Vasküler İnvazyon

Kanser lenf noduna yayıldığında ve kanseröz düğümlerin sayısı arttıkça prognoz kötüleşmektedir. Lenf düğümü durumu çoğunlukla aşağıdaki yöntemler kullanılarak değerlendirilmektedir:

Hormon Reseptörü (ER/PR) Durumu

Normalden daha fazla intrasellüler östrojen reseptörü (ER) ve progesteron reseptörü (PR) mevcut olması durumunda, bu hormonların varlığında kanser daha hızlı büyüyebilmektedir. Test sonuçları, östrojen ve progesteronu bloke eden tedavinin kanserin büyümesini durdurup durduramadığını göstermektedir.

İnsan Epidermal Büyüme Faktörü Reseptörü-2 (HER2) Durumu

Hücre yüzeyinde normalden daha yüksek düzeylerde HER2 proteini mevcut olması durumunda, kanser daha hızlı büyüyebilmektedir ve vücudun diğer bölgelerine yayılma olasılığı daha yüksektir.

ER, PR ya da HER2 reseptörü ekspresyonunun bulunmadığı (ya da çok düşük düzeyde olduğu) meme kanserleri, üçlü negatif meme kanserleri olarak tanınmaktadır. Bu tümörler kötü bir prognozla bağlantılıdır.

Referanslar :

1- Globocan 2008. Cancer facts sheets: breast cancer. Available at: http://globocan.iarc.fr/. Accessed April 2012.

2- National Cancer Institute 2012. Surveillance Epidemiology and End Results Stats Fact Sheets: Breast Cancer. Available at: http://seer.cancer.gov/statfacts/html/breast.html. Accessed May 2012.

3- Globocan 2008. Estimated cancer mortality, all ages: Female. Available at: http://globocan.iarc.fr/. Accessed April 2012

4- Jemal A, et al. Global Cancer Statistics. CA Cancer J Clin 2011; 61:69–90.

5- American Cancer Society. Breast Cancer. Available at: http://www.cancer.org/acs/groups/cid/documents/webcontent/003090-pdf.pdf. Accessed April 2012.

6- Blackwood MA, Weber BL: BRCA1 and BRCA2: from molecular genetics to clinical medicine. J Clin Oncol 1998; 16:1969–1977.

7- Dent R, et al. Triple-negative breast cancer: Clinical features and patterns of recurrence. Clin Cancer Res 2007; 4429:13.

8- Dent SF. The role of VEGF in triple-negative breast cancer: where do we go from here? Ann Oncol. 2009; 20:1615–1617.

9- Nishimura R, Arima N. Is triple negative a prognostic factor in breast cancer? Breast Cancer 2008; 15:303–308.

10- Hudis CA, Gianni L. Triple-negative breast cancer: an unmet medical need. Oncologist 2011; 16 Suppl 1:1–11.

11- Edge SB, et al., eds. Breast. In: AJCC Cancer Staging Manual. 7th ed. New York, NY: Springer, 2010, 347–376.

12- American Cancer Society. Breast Cancer. Available at: http://www.cancer.org/acs/groups/cid/documents/webcontent/003090-pdf.pdf. Accessed April 2012.

13- NCCN Guidelines Version 1.2012. Available at: http://www.nccn.org/professionals/physician_gls/pdf/breast.pdf. Accessed April 2012.

14- American Society of Clinical Oncology"Five Things Physicians and Patients Should Question" (PDF), Choosing Wisely: an initiative of the ABIM Foundation (American Society of Clinical Oncology), retrieved 14 August 2012

15- Carlson RW, Allred DC, Anderson BO, Burstein HJ, Carter WB, Edge SB, Erban JK, Farrar WB, Goldstein LJ, Gradishar WJ, Hayes DF, Hudis CA, Jahanzeb M, Kiel K, Ljung BM, Marcom PK, Mayer IA, McCormick B, Nabell LM, Pierce LJ, Reed EC, Smith ML, Somlo G, Theriault RL, Topham NS, Ward JH, Winer EP, Wolff AC (2009). "Breast cancer. Clinical practice guidelines in oncology". Journal of the National Comprehensive Cancer Network : JNCCN 7 (2): 122–192.

16- Holmes MD, Chen WY, Li L, Hertzmark E, Spiegelman D, Hankinson SE (2010). "Aspirin Intake and Survival After Breast Cancer"Journal of Clinical Oncology 28 (9): 1467–72.

17- Jahanzeb M (August 2008). "Adjuvant trastuzumab therapy for HER2-positive breast cancer". Clin. Breast Cancer 8 (4): 324–33.

18- Massarut S, Baldassare G, Belleti B, Reccanello S, D'Andrea S, Ezio C, Perin T, Roncadin M, Vaidya JS (2006). "Intraoperative radiotherapy impairs breast cancer cell motility induced by surgical wound fluid". J Clin Oncol 24 (18S): 10611.

19- Belletti B, Vaidya JS, D'Andrea S, Entschladen F, Roncadin M, Lovat F, Berton S, Perin T, Candiani E, Reccanello S, Veronesi A, Canzonieri V, Trovò MG, Zaenker KS, Colombatti A, Baldassarre G, Massarut S (March 2008). "Targeted intraoperative radiotherapy impairs the stimulation of breast cancer cell proliferation and invasion caused by surgical wounding". Clin. Cancer Res. 14 (5): 1325–32.

20- Hall PS, McCabe C, Stein RC, Cameron D. J Economic evaluation of genomic test-directed chemotherapy for early-stage lymph node-positive breast cancer. J Natl Cancer Inst. 2012 Jan 4;104(1):56-66.