Medikaynak Search
Üye Ol Üye Giriş
Medikaynak Menü

Tümör Agnostik Tedavi

Pek çok kanser türü, DNA' mızın, vücudumuzdaki hücrelerin belirli işlevlerini kontrol eden kodları içeren bir parçası olan genlerimizdeki değişikliklerden (vücudumuzdaki hücrelere büyümelerini söylemek gibi) kaynaklanmaktadır. Araştırmalar, değişikliğe veya mutasyona uğradığında kansere yol açabilen 700'ü aşkın gen tanımlamıştır.

Farklı genomik değişiklik türleri bulunmaktadır.  Bunlardan biri gen füzyonu olarak bilinmektedir.  Burada normal bir gen parçalanarak başka bir genin bir bölümüne tutunur.  Bu füzyon sonucunda ortaya çıkan anormal gen, kanser hücrelerinin gelişmesine, büyümesine ve yayılmasına yol açan anormal bir proteini meydana getirebilir.

Genom değişikliklerinin yanı sıra, hücrelerde kanserlerle bağlantılı diğer biyolojik değişiklikler de meydana gelmektedir.  Bazı kanser türleri yüksek mikrosatellit instabilite (MSI) veya yüksek tümör mutasyon yükü (TMB) açısından diğer kanserlerden ayrılabilir: bu terimler, kanser hücrelerinin genomundaki anormallikleri tanımlamak için kullanılır.  Bu anormallikler ve genomik değişiklikler için test yapmak, doktorların belirli bir kanser türüne neyin yol açtığını ve dolayısıyla o kanserin en iyi nasıl tedavi edileceğini anlamasına yardımcı olabilir.

Bilimde ilerlemeler yaşandıkça yaygın kanser türlerinin, örneğin akciğer kanserinin, aslında tek bir kanser olmadığını anlaşılmaya başlanmıştır. Aslında akciğer kanseri, hepsi farklı genomik değişikliklerden meydana gelen farklı kanserlerden oluşan bir gruptur. Bu da bütün akciğer kanseri hastaları için aynı yolun izlenemeyeceğini ve akciğer kanseri tanısı almış bütün hastalar için en uygun tedavinin aynı olmayabileceği anlamına gelmektedir. Ayrıca farklı hastalar belirli bir tedaviye farklı şekillerde yanıt vermektedir. Bu nedenle tedavi her bir hasta için, kısmen de sahip oldukları spesifik genomik değişikliklere bağlı olarak bireyselleştirilmelidir.

Bu genomik değişiklikler farklı tümör türlerinde (yani farklı organlarda görülen kanserlerde) meydana gelebilir. Aynı genomik değişikliğin meydana geldiği bir hastada akciğer kanseri, başka bir hastada ise meme kanseri veya kolorektal kanser görülebilir. Bu değişikliklerden bazıları çok nadir, bazıları ise çok yaygındır; fakat hangi genomik değişikliklerin bireysel bir kanser türüne yol açtığını anlamanın oldukça önemli olduğunu artık biliyoruz.

Genomik değişikliklerin kansere yol açtığının keşfedilmesiyle birlikte kanser tedavisi için yepyeni bir yol çizilmiş oldu. Bir bireyin kanserini neyin tetiklediği bilinirse, değişmiş bir genin ürünlerine yönelik spesifik tedaviler uygulanabilir.. Farklı organlardaki (meme, akciğer vb.) kanserlerde görülen aynı genomik değişikliği tedavi etmek için bir ilaç kullanılmasına "tümör-agnostik" yaklaşım adı verilmektedir.

Kanser hastalığına ve kanser hastasına yaklaşım değişiyor.

Tümör-agnostik tedavilerin etkili olup olmadığının araştırılması için yapılan çalışmalar, diğer pek çok klinik araştırmadan farklı bir yolla düzenlenir. "Sepet" çalışmalar olarak bilinen bu çalışmalara, vücudunun farklı organlarında kanser görülen hastalar dahil edilir. Vücudunun farklı bölgelerinde aynı genomik değişiklikler görülen hastaların dahil edilmesiyle araştırmacılar çalışmaları (aynı organda aynı genomik değişikliklere sahip hastalar bulmak zorunda kalmalarına kıyasla) daha hızlı şekilde tamamlar ve bu sayede tedavilerin hastalara potansiyel olarak daha hızlı ulaşması sağlanır. 

Bu yeni ilaçların yalnızca bir hastanın kanserinden sorumlu olan genomik değişiklik tespit edildikten sonra kullanılabileceğini anlamak önemlidir. Gen testi (genomik test), bir bireyin kanserini tetikleyen genomik değişiklikleri belirlemek amacıyla yapılacaktır. Test yaparken hastanın tümöründen cerrahi müdahale veya biyopsi yoluyla örnek alınmalıdır. Hastaların buna olur vermeden önce hekimlerinden genetik testin potansiyel faydalarının yanı sıra riskleri ve sınırları hakkında da açık ve net bilgi alması gerekir. Test yapıldıktan ve genomik anormallik tanımlandıktan sonra doğru hedefe yönelik tedaviler uygulanabilir. Bu nedenle genetik test, pek çok hastanın bu yaklaşıma olur vermesiyle birlikte tedavi planlamasının ana unsurlarından biri haline gelmiştir.

Referanslar :

  1. Sondka Z, et al. The COSMIC Cancer Gene Census: describing genetic dysfunction across all human cancers. Nat Rev Cancer. 2018;18:696-705.
  2. National Cancer Institute. NCI dictionary: microsatellite instability-high cancer. Available at: https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/microsatellite-instability-high-cancer Last accessed June 2020.
  3. Berland L, et al. Current views on tumor mutational burden in patients with non-small cell lung cancer treated by immune checkpoint inhibitors. J Thorac Dis. 2019;11(Suppl.1):S71-S80.
  4. Swanton C, Govindan R. Clinical implications of genomic discoveries in lung cancer. N Engl J Med. 2016;374:1864-1873.
  5. Malone ER, et al. Molecular profiling for precision cancer therapies. Genome Med. 2020;12:8.
  6. Chakravarthi BV, et al. Genomic and epigenomic alterations in cancer. Am J Pathol. 2016;186:1724-1735.
  7. Cancer.Net. Tumor-agnostic treatment for cancer: an expert perspective. Available at: https://www.cancer.net/blog/2018-12/tumor-agnostic-treatment-cancer-expert-perspective Last accessed June 2020.
  8. Offin M, et al. Tumor-agnostic drug development. Am Soc Clin Oncol Educ Book. 2018;38:184-187.
  9. Hyman DM, et al. Vemurafenib in multiple nonmelanoma cancers with BRAF V600 mutations. N Engl J Med. 2015;373:726-736.
  10. National Cancer Institute. Tumor DNA sequencing in cancer treatment. Available at: https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/types/precision-medicine/tumor-dna-sequencing#how Last accessed August 2020.